Unemployment Rate in India: देशात नोकऱ्यांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली असून बेरोजगारीच्या दरात घट झाली आहे. 2022-23 मध्ये ग्रामीण भागातील बेरोजगारीचा दर 2.4% इतका कमी झाला आहे. त्याचवेळी, याच कालावधीत शहरी भागातील बेरोजगारीचा दर 5.4 टक्क्यांवर आला आहे. यासोबतच महिला आणि तरुणांच्या रोजगाराची टक्केवारीही वाढली आहे. एएनआय या वृत्तसंस्थेने सरकारी संस्थांच्या डेटाचे विश्लेषण केल्यानंतर हे तथ्य समोर आले आहे.

रिपोर्टनुसार, पाच सरकारी संस्थांकडून मिळालेल्या डेटाच्या विश्लेषणातून असे दिसून आले आहे की गेल्या काही वर्षांत नोकऱ्यांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे. पीरियडिक लेबर फोर्स सर्व्हे (पीएलएफएस), ईपीएफओ, आरबीआय, नॅशनल करिअर सर्व्हिसेस किंवा एनसीएस पोर्टल आणि केंद्र सरकारच्या विविध रोजगार-केंद्रित योजनांवरील डेटा, हे सर्व गेल्या काही वर्षांत नोकऱ्यांमध्ये वाढ आणि बेरोजगारीच्या दरात घट दर्शवतात. नियतकालिक लेबर फोर्स सर्व्हे किंवा PLFS डेटा मागील सहा वर्षांचा कामगार सहभाग दर आणि कामगार लोकसंख्येच्या गुणोत्तरामध्ये सुधारणा करणारा कल दर्शवतो.

दरम्यान, गेल्या सहा वर्षातील PLFS डेटा दर्शवितो की देशातील रोजगार 2017-18 मधील 46.8 टक्क्यांवरुन 2022-23 मध्ये 56 टक्क्यांपर्यंत वाढला आहे. त्याचप्रमाणे, श्रमशक्तीचा सहभाग देखील 2017-18 मधील 49.8 टक्क्यांवरुन 2022-23 मध्ये 57.9 टक्के झाला आहे. बेरोजगारीचा दर 2017-18 मधील 6 टक्क्यांवरुन 2022-23 मध्ये 3.2 टक्क्यांवर घसरला आहे. 2022-23 मध्ये, WPR 2.7 टक्क्यांच्या LFPR विरुद्ध 3.1 टक्क्यांनी वाढला आहे, म्हणजेच नोकऱ्या मागणीपेक्षा जास्त राहिल्या आहेत.

महिलांमधील बेरोजगारी कमी झाली

ग्रामीण भागातील बेरोजगारीचा दर 2017-18 मधील 5.3 टक्क्यांवरुन 2022-23 मध्ये 2.4 टक्क्यांवर घसरला आहे. याच कालावधीत शहरी भागातील बेरोजगारीचा दर 7.7 टक्क्यांवरुन 5.4 टक्क्यांवर घसरला आहे. महिलांमधील बेरोजगारीच्या दरातही लक्षणीय घट झाली आहे, 2017-18 मध्ये 5.6 टक्क्यांवरुन 2022-23 मध्ये 2.9 टक्क्यांपर्यंत. याच काळात तरुणांमधील बेरोजगारीचा दर 17.8 टक्क्यांवरुन 10 टक्क्यांवर आला आहे. PLFS डेटावरुन असेही दिसून आले आहे की, गेल्या सहा वर्षांत सुशिक्षित व्यक्तींच्या रोजगारात लक्षणीय वाढ झाली आहे. पदवीधरांसाठी रोजगारक्षमता 2017-18 मधील 49.7 टक्क्यांवरुन 2022-23 मध्ये 55.8 टक्क्यांपर्यंत वाढली आहे. पदव्युत्तर आणि त्यावरील रोजगार दर 67.8 टक्क्यांवरुन 70.6 टक्क्यांपर्यंत वाढला आहे.

सहा वर्षांत 6.1 कोटी नवीन सदस्य EPFO ​​मध्ये सामील झाले

कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटनेच्या डेटाचे विश्लेषण असे दर्शविते की, गेल्या सहा वर्षांत 6.1 कोटी नवीन मेंबर EPFO ​​मध्ये सामील झाले आहेत. RBI द्वारे जारी केलेला नवीन KLEMS डेटाबेस (अर्थव्यवस्थेतील 27 उद्योग/क्षेत्रांचा समावेश आहे) हे देखील दर्शविते की, 9 वर्षांमध्ये देशातील अंदाजित रोजगार 2013-14 मधील 47 कोटींवरुन 2021-22 मध्ये 55.3 कोटी इतका वाढला आहे.

2023-24 मध्ये नोकऱ्यांच्या रिक्त पदांमध्ये 214 टक्के वाढ

नॅशनल करिअर सर्व्हिस (NCS) पोर्टलवर 2022-23 च्या तुलनेत 2023-24 मध्ये नोकऱ्यांच्या रिक्त जागांमध्ये 214 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. 31 मार्च 2024 पर्यंत, NCS प्लॅटफॉर्मवर 25.58 लाख नियोक्ते आहेत. NCS पोर्टलने दररोज सरासरी सुमारे दहा लाख सक्रिय नोकऱ्यांचे आयोजन केले आहे. त्याचबरोबर वित्त, विमा, बांधकाम, उत्पादन, वाहतूक आणि आयटी आणि दळणवळण क्षेत्रात एनसीएसवरील रिक्त जागा वाढल्या आहेत. मागील वर्षाच्या तुलनेत 2023-24 मध्ये नोकऱ्यांमध्ये लक्षणीय वाढ दिसून आली. वित्तीय क्षेत्र 134 टक्के, ऑपरेशन्स आणि सपोर्ट सेक्टर 285 टक्के, आयटी आणि कम्युनिकेशन्स क्षेत्र 155 टक्के आणि शिक्षण क्षेत्र 121 टक्क्यांनी वाढले.