किरकोळ चलनवाढीचा (Retail Inflation) दर फेब्रुवारीमध्ये 6.07 टक्क्यांसह आठ महिन्यांच्या विक्रमी उच्चांकावर पोहोचला आहे. तो सलग दुसऱ्या महिन्यात(RBI) पातळीच्या वर राहिला आहे . सोमवारी जाहीर करण्यात आलेल्या अधिकृत आकडेवारीत खाद्यपदार्थांच्या (Food Items) किमतीत झालेली वाढ हे यामागचे मुख्य कारण असल्याचे दिसून आले आहे. ग्राहक किंमत निर्देशांक (CPI) आधारित किरकोळ महागाई फेब्रुवारी 2021 मध्ये 5.03 टक्के आणि या वर्षी जानेवारीमध्ये 6.01 टक्के होती. यापूर्वी जून 2021 मध्ये तो दर 6.26 टक्क्यांच्या उच्चांकावर होता. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ला सरकारने दोन्ही बाजूंनी 2 टक्क्यांच्या फरकाने CPI महागाई 4 टक्के राहील याची खात्री करण्यास सांगितले आहे. (Do you know how retail inflation rises?)

सरकारने जाहीर केलेला घाऊक किंमत निर्देशांकवरील (WPI) आधारित महागाईवरील फेब्रुवारीच्या आकडेवारीनुसार हा दर 13.11 टक्क्यांवर पोहोचला आहे. त्यामागे त्यांनी कच्च्या तेल आणि खाद्यपदार्थांव्यतिरिक्त इतर वस्तूंच्या किमती वाढल्याचे कारण दिले आहे. मात्र, खाद्यपदार्थांच्या किमती कमी झाल्या आहेत.

अन्नधान्याची महागाई वाढली

नॅशनल ब्युरो ऑफ स्टॅटिस्टिक्स (NSO) ने जारी केलेल्या CPI आकडेवारीनुसार, खाद्यपदार्थांच्या किमतीत फेब्रुवारीमध्ये 5.89 टक्के वाढ झाली आहे, जी मागील महिन्यातील 5.43 पेक्षा जास्त आहे.

अन्नधान्यावरील महागाई दर 3.95 टक्क्यांवर पोहोचला आहे. तर मांस आणि माशांच्या महागाईचा दर 7.54 टक्के राहिला. तर, अंड्यांच्या भाववाढीचा दर या महिन्यात 4.15 टक्के राहिला आहे. याशिवाय भाजीपाल्याचा महागाई दर 6.13 टक्के आहे. तर मसाल्यांच्या महागाईचा दर 6.09 टक्क्यांवर पोहोचला आहे. फळांमध्ये, महागाई दर मागील महिन्याच्या तुलनेत 2.26 टक्क्यांवर स्थिर आहे. तेल आणि ऊर्जा क्षेत्रातील महागाई जानेवारीत 9.32 टक्क्यांवरून 8.73 टक्क्यांवर आली आहे.

CPI आधारित महागाई म्हणजे काय?

आम्ही तुम्हाला सांगतो की जेव्हा आपण महागाई दराबद्दल बोलतो, तेव्हा निश्चितच ग्राहक किंमत निर्देशांक (CPI) वर आधारित महागाईबद्दल बोलले जाते. CPI वस्तू आणि सेवांच्या किरकोळ किमतीतील बदलाचा मागोवा घेते जे कुटुंबे त्यांच्या दैनंदिन वापरासाठी खरेदी करतात. महागाई मोजण्यासाठी CPI मध्ये टक्केवारी वाढीचा अंदाज लावला जातो. अर्थव्यवस्थेत किमती स्थिर राहण्यासाठी आरबीआय या आकडेवारीवर लक्ष ठेवते. सीपीआय एखाद्या विशिष्ट वस्तूच्या किरकोळ किमती मोजते. हे ग्रामीण, शहरी आणि संपूर्ण भारताच्या पातळीवर पाहिले जाते. काही कालावधीत किंमत निर्देशांकातील बदलाला CPI आधारित चलनवाढ किंवा किरकोळ चलनवाढ म्हणतात.