डिजिटलायझेशनच्या या नवीन युगात, ऑनलाइन पेमेंटने लोकांना कोठूनही आणि केव्हाही क्लिकवर व्यवहार करणे सोपे केले. तसेच एका चुकीच्या क्लिकमुळे तुम्हाला अनेक आर्थिक अडचणी येत असतील. तुम्ही डिजिटल व्यवहारांचे नियमित वापरकर्ते असले तरीही, अशा सायबर आर्थिक फसवणुकीला प्रतिबंध करण्यासाठी एखाद्याने नेहमी सुरक्षिततेचे उपाय करायला हवे आहेत.

'ज्ञान हीच शक्ती आहे' या म्हणीप्रमाणे, ज्ञान आणि मूलभूत जागरूकता यांच्या सामर्थ्याने स्वत:ला सज्ज करून डिजिटल व्यवहाराचा सर्वोत्तम उपयोग आपल्याला करून घेता येतो. लक्षात ठेवा, फसवणूक करणारे तंत्रज्ञानातील प्रगतीचा लाभ देखील घेतात. तर, ऑनलाइन पेमेंटपासून स्वतःचे रक्षण करण्याचे आठ महत्त्वाचे मार्ग खालील प्रमाणे आहेत. (Afraid of digital payments Avoid online fraud by following these tips)

1. फक्त स्मार्ट, सत्यापित अॅप्स वापरा

विविध सेवांमध्ये द्रुत प्रवेशासाठी मोबाइल अनुप्रयोग उत्तम पर्याय आहेत. फायनान्शिअल अॅप असो वा गेम्स अॅप, तुमच्या मोबाइल फोनवर अॅप्लिकेशन्स इन्स्टॉल करण्याकडे लक्ष द्या आणि तुम्ही व्हेरिफाईड अॅप वापरत असल्याची खात्री करून घ्या. केवळ Google Play Store, Apple App Store किंवा Windows App Store सारख्या अस्सल प्ले स्टोअर्सवरून अनुप्रयोग मोबाईलमध्ये डाउनलोड करून घ्या.

2. केवळ सुरक्षित आणि अधिकृत वेबसाइट ब्राउझ वापरा

वेबसाइट व्यावसायिक दिसू शकते, तथापि, ती खरी असल्याची खात्री असल्याशिवाय तुम्ही ऑनलाइन पेमेंट करणे टाळायला हवे. URL मधील मूळ नावांसारखी दिसणारी वेबसाइट डोमेन नावांबद्दल जागरूकता ठेवा. फक्त त्या वेबसाइट्स ब्राउझ करा ज्यात URL मध्ये "www" आणि डोमेन नावाच्या आधी "https://" ह्या वेबसाईट असतील.

3. सुरक्षित कनेक्शन वापरा

असुरक्षित सार्वजनिक कनेक्शन वापरण्याच्या आग्रहामुळे देखील समस्या उद्भवतात कारण ती सायबर फसवणूक करणाऱ्यांसाठी प्रवेशयोग्य बनते. ते प्रगत तंत्रज्ञानाच्या मदतीने तुमच्या रोजच्या वापरण्याचे निरीक्षण करू शकतात आणि तुमच्या स्मार्टफोनमध्ये प्रवेश मिळवू शकतात. त्यामुळे, जर तुम्ही ऑनलाइन पेमेंट करणार असाल, तर ते सुरक्षित खाजगी इंटरनेट कनेक्शन वापरूनच करा.

4. कार्ड वापरताना सावध राहा

नेहमी डोळ्यांसमोर कार्ड पेमेंट करा आणि कार्ड रिडिंग POS मशीन खरी आहे का ते तपासा. स्किमर्सद्वारे कार्ड क्लोन केल्याच्या अनेक गोष्टी आहेत कारण ऑनलाइन पेमेंट करताना कार्ड तुमच्या नजरेतून दूर असायला हवे. तुमचे कार्ड हरवल्यास, ताबडतोब बँकेला कळवणे आणि ते ब्लॉक करणे हे तुम्ही उचललेले प्राथमिक पाऊल आहे कारण कार्ड वेळेवर ब्लॉक केल्याने आर्थिक नुकसान टाळता येऊ शकते.

5. तुमचा संगणक आणि मोबाइलवर सुरक्षा अपग्रेड करा

ऑनलाइन फसवणूक टाळण्यासाठी तुमचा संगणक आणि मोबाइल फोन सुरक्षा सॉफ्टवेअर, वेब ब्राउझर आणि ऑपरेटिंग सिस्टम सतत अपडेट ठेवा. तुमचे पासवर्ड नेहमी विशेष वर्ण, अक्षरे, संख्या, अप्पर आणि लोअर केससह मजबूत ठेवा. तसेच पासवर्ड नियमितपणे बदलण्याचे लक्षात ठेवा.

6. अवांछित कॉल आणि संदेशांना प्रतिसाद देऊ नका

आपल्या सर्वांना फसवे कॉल, ईमेल आणि संदेश मिळतात जे आपली वैयक्तिक माहिती उघड करण्यासाठी फसवण्याचा प्रयत्न करत असतात. फसवणूक करणारे कॉलर काही बँक किंवा वित्तीय संस्थेचे कर्मचारी म्हणून उभे राहू शकतात आणि क्रेडिट कार्ड जारी करणे, मोफत कॅशबॅक, लॉटरी इत्यादींचा हवाला देऊन तुमचे आर्थिक तपशील देखील विचारू शकतात. एकदा त्यांना तुमचे बँक तपशील मिळाल्यावर ते तुमचे कष्टाचे पैसेही चोरू शकतात. तुमच्या नकळत तुमच्या बँक खात्यातून कधी पैसे गायब होतील हे समजणार देखील नाही.

7. तुमच्या संगणकाला 'रिमोट ऍक्सेस' देऊ नका

जोपर्यंत तुम्ही तुमच्या संगणकाचे निराकरण करण्यासाठी तंत्रज्ञांशी संपर्क साधत नाही तोपर्यंत, जो कोणी तुमच्या संगणकावर रिमोट ऍक्सेस मिळवण्याचा प्रयत्न करतो तो स्कॅमर असण्याची शक्यता देखील आहे. या प्रकारचे फसवणूक करणारे तुमचे सॉफ्टवेअर, ऑपरेटिंग सिस्टीम किंवा अँटी-व्हायरस अपडेट करण्यासारखी कारणे सांगतील आणि तुमची वैयक्तिक माहिती मिळवतील जी नंतर ऑनलाइन पेमेंट फसवणुकीत बदलली जाऊ शकतात.

8. तुमची वैयक्तिक माहिती शेअर करणे टाळा

तुमचे वैयक्तिक आणि बँक-संबंधित तपशील ऑफलाइन किंवा ऑनलाइन कधीही शेअर करू नका, जोपर्यंत तुम्हाला प्रतिनिधीच्या सत्यतेबद्दल पूर्ण खात्री होत नाही. वित्तसंस्थेतील अधिकाऱ्याच्या वेशात सायबर स्कॅमर देखील असू शकतो. बँकेचे तपशील विचारणाऱ्या व्यक्तीची ओळख नेहमी पडताळून पाहा तसेच तुमची वैयक्तिक माहिती सोशल नेटवर्किंग साइटवर कधीही शेअर करू नका.