Ganesh Chaturthi Special: आज 'चंद्र दर्शन' का घेऊ नये जाणून घ्या कारण

चतुर्थी तिथीच्या सुरुवातीपासून शेवटपर्यंत चंद्राचे (Moon) दर्शन घेऊ नये. जर चुकून गणेश चतुर्थीच्या (Ganesh Chaturthi) दिवशी नकळत चंद्र दिसला तर दोष टाळण्यासाठी ठरविक मंत्रचा जप केला जातो. गणेश चतुर्थी बद्दल अनेक समज आहेत, अनेक कथा जोडल्या गेल्या आहेत, एखादी गोष्ट का करावी आणि का करू नये याचा पौराणिक कथांमध्ये उल्लेख आहे. या दिवशी चंद्र दर्शन घेतल्यास चोरीचा आळ आपल्यावर येतो असं वर्षानुवर्षे मानलं जाते म्हणूनच गणेश चतुर्थी दिवशी चंद्राचे दर्शन घेऊ नये. काय आहे या मागचे नेमके कारण आज जाणून घेऊयात.

* कथा

एकदा नंदकिशोरने सनतकुमारांना सांगितले की, श्रीकृष्णाने चौथला चंद्र पाहून जो कलंक लावला होता तो फक्त सिद्धिविनायक व्रताचे पालन करून दूर केला आहे. हे ऐकून सनतकुमारांना आश्चर्य वाटले. जेव्हा त्याने पूर्ण ब्रह्म श्री कृष्णाला कलंकित होण्याची कथा विचारली, तेव्हा नंदकिशोरने सांगितले की, एकदा जरासंधाच्या भीतीमुळे श्री कृष्ण समुद्राच्या मध्यभागी असलेल्या एका शहरात राहू लागले. या शहराचे नाव आजकाल द्वारकापुरी आहे.

द्वारकापुरी येथे राहणारे सत्रजित यादव यांनी सूर्यनारायणाची पूजा केली. मग भगवान सूर्याने त्याला श्यामंतक नावाचे रत्न दिले,ते त्याला त्याच्या गळ्यातून काढून टाकल्यानंतर दररोज आठ तोळे सोने देत असे.

सत्रजितला रत्न मिळाल्यानंतर श्रीकृष्णाने ते रत्न मिळवण्याची इच्छा व्यक्त केली. सत्रजितने ते रत्न श्रीकृष्णाला दिले नाही ते रत्न त्याने त्याचा भाऊ प्रसेनजीतला दिले. एके दिवशी प्रसेनजित घोड्यावर शिकारीसाठी गेला. तेथे एका सिंहाने त्याला मारले आणि रत्न घेतले. अस्वलांचा राजा जामवंत याने त्या सिंहाचा वध केला आणि रत्न घेऊन गुहेत गेला.

जेव्हा प्रसेनजीत अनेक दिवस शिकार करून परतला नाही, तेव्हा सत्रजितला खूप वाईट वाटले. त्याला वाटले की श्रीकृष्णाने रत्न मिळवण्यासाठी त्याला मारले असावे. म्हणून, कोणत्याही प्रकारची माहिती गोळा न करता, त्यांनी संगळ्याना सांगितले की श्री कृष्णाने प्रसेनजीतला मारल्यानंतर स्यमंतक रत्न काढून घेतले होते.

या सार्वजनिक निंदापासून मुक्त होण्यासाठी श्री कृष्ण प्रसेनजितला शोधण्यासाठी अनेक लोकांसह जंगलात गेले. तेथे त्याला प्रसेनजीतला सिंहाद्वारे ठार मारण्याची आणि अस्वलाला सिंह मारण्याची चिन्हे दिसली.

अस्वलाचे पाय शोधत असताना तो जामवंतच्या गुहेजवळ पोहोचला आणि गुहेच्या आत गेला. तेथे त्याने पाहिले की जामवंतची मुलगी त्या रत्नाशी खेळत आहे. श्री कृष्णाला पाहून, जामवंत युद्धासाठी तयार झाले.

युद्ध झाले. कृष्णाचे साथीदार गुहेबाहेर त्याची वाट पाहत होते. मग तो मृत आहे असा saसमज करून ते द्वारकापुरीला परतले. पण इकडे एकवीस दिवस सतत लढूनही जामवंत श्रीकृष्णाला हरवू शकला नाही. मग त्याने विचार केला, हा अवतार आहे का ज्यासाठी मला रामचंद्रजींचे वरदान मिळाले होते. याची पुष्टी केल्यावर, त्याने आपल्या मुलीचे लग्न श्री कृष्णाशी केले आणि हुंडा मध्ये रत्न दिले. जेव्हा श्रीकृष्ण रत्न घेऊन परत आले, तेव्हा सतराजीत यांना त्यांच्या कृत्याची खूप लाज वाटली. या लाजेपासून मुक्त होण्यासाठी त्याने आपल्या मुलीचे लग्नही श्रीकृष्णाशी केले.

बलरामजीही तिथे पोहोचले. श्री कृष्णाने त्याला सांगितले की मणि त्याच्यासोबत नव्हता. बलरामजींचा त्यावर विश्वास बसत नव्हता. दुःखी ते विदर्भात गेले. जेव्हा श्रीकृष्ण द्वारकेला परतले तेव्हा लोकांनी त्यांचा प्रचंड अपमान केला. लगेच ही बातमी पसरली की श्यामंतक मणिच्या लोभात श्रीकृष्णाने आपल्या भावालाही सोडून दिले.

श्री कृष्ण या कारणामुळे झालेल्या बदनामीचा विचार करत आसतानाच अचानक नारदजी तेथे आले. त्यांनी श्री कृष्णाजींना सांगितले- तुम्ही भाद्रपद शुक्ल चतुर्थीचा चंद्र पाहिला होता. म्हणूनच तुम्हाला असे कलंकित करावे लागले.

श्री कृष्णाने विचारले - चौथच्या चंद्राला काय झाले आहे, ज्यामुळे मनुष्य फक्त ते पाहून कलंकित होतो? तेव्हा नारदजी म्हणाले - एकदा ब्रह्माजींनी चतुर्थीच्या दिवशी गणेशाचे व्रत केले होते. जेव्हा गणेश प्रकट झाला आणि वरदान मागितले तेव्हा त्याने विचारले की मला विश्व निर्माण करण्याचा मोह होऊ नये.

गणेशजींनी 'तथास्तु' म्हणत चालायला सुरुवात करताच, त्यांचे विचित्र व्यक्तिमत्व पाहून चंद्राने त्यांची थट्टा केली. यावर गणेश रागावला आणि त्याने चंद्राला शाप दिला की आजपासून कोणीही तुझा चेहरा पाहू इच्छित नाही.

शाप देऊन गणेश आपल्या जगाकडे गेला आणि चंद्र मानसरोवराच्या लिलीत लपला. चंद्राशिवाय सजीवांना खूप त्रास सहन करावा लागला. त्यांचे दुःख पाहून, सर्व देवतांच्या व्रतावर प्रसन्न झालेल्या गणेशाने वरदान दिले की आता चंद्र शापांपासून मुक्त होईल, परंतु जो कोणी भाद्रपद शुक्ल चतुर्थीला चंद्र पाहतो, त्याला नक्कीच चोरीचा खोटा कलंक वाटेल. या चतुर्थीला सिद्धिविनायकाचे व्रत केल्याने या कलंकातून आपण वाचतो.