Asthma Attack First Aid: दम्याचा झटका आल्यास प्रथमोपचार काय कराल? जाणून घ्या महत्त्वाच्या टिप्स

राजधानी दिल्ली आणि आसपासच्या शहरांची हवेची गुणवत्ता (AQI) गेल्या काही आठवड्यांपासून अत्यंत गंभीर पातळीवर आहे. वायू प्रदूषणामुळे लोकांना श्वासोच्छवासाचा त्रास, डोळे जाळणे, दम्याचा झटका येणे अशा समस्यांना सामोरे जावे लागत आहे. हे पाहता अनेक लोक दिल्लीपासून दूर स्वच्छ हवेच्या ठिकाणी जात आहेत, जेणेकरून त्रास टाळता येईल. दमा आणि श्वसनाच्या आजारांच्या रुग्णांसाठी वायू प्रदूषण अत्यंत घातक ठरत आहे.

(Asthma Attack First Aid)

शुद्ध हवेच्या अभावामुळे दम्याचा झटका झपाट्याने वाढत आहे. दम्याचा झटका प्राणघातक ठरू शकतो. अशा परिस्थितीत लोकांनी त्याची लक्षणे ओळखून तातडीने प्राथमिक उपचार करावेत. यानंतर शक्य तितक्या लवकर डॉक्टरांशी संपर्क साधावा. आता प्रश्न पडतो की दम्याचा झटका आल्यास प्रथमोपचार काय? पल्मोनोलॉजिस्टकडून याविषयी महत्त्वाच्या गोष्टी जाणून घ्या.

प्रदूषणामुळे दम्याचा झटका येण्याचे प्रमाण वाढत आहे का?

मूलचंद हॉस्पिटल, नवी दिल्ली येथील पल्मोनोलॉजिस्ट डॉ. भगवान मंत्री यांच्या मते, वायू प्रदूषण, हवामानातील बदल आणि ऍलर्जीमुळे दमा होऊ शकतो. प्रदूषणामुळे अस्थमाच्या रुग्णांना त्रास होत असून दम्याचा झटका येण्याच्या घटनांमध्ये वाढ झाली आहे.

प्रदूषणात वाढ झाल्यानंतर श्वास घेण्यास त्रास होणे, घसादुखी, तीव्र खोकला, सर्दी, छातीत दुखणे यासारखे रुग्ण सर्वाधिक आढळून येत आहेत. दमा किंवा श्वसनाच्या इतर आजारांनी ग्रस्त असलेल्या लोकांना प्रदूषणाचा सर्वाधिक धोका असतो. प्रदूषणामुळे फुफ्फुसांचे खूप नुकसान होते आणि प्रदूषणाच्या दीर्घकाळ संपर्कात राहिल्याने फुफ्फुसाचा कर्करोग, घशाचा कर्करोग आणि इतर कर्करोगाचा धोकाही वाढतो.

दमा अटॅक अटॅकची लक्षणे जाणून घ्या

- श्वास घेण्यात अत्यंत त्रास

- छातीत घट्टपणा जाणवणे

- श्वास घेताना आवाज

- बोलण्यात अत्यंत अडचण

- चालताना जास्त त्रास होतो

दम्याचा झटका आल्यास प्रथमोपचार काय आहे?

डॉ भगवान मंत्री म्हणतात की बहुतेक लोक अस्थमा अटॅक आणि कार्डियाक अरेस्ट बद्दल गोंधळात पडतात. हा हल्ला कोणत्या प्रकारचा आहे हे सर्व प्रथम समजून घेतले पाहिजे. दम्याच्या झटक्यामध्ये श्वासोच्छवासाची समस्या खूप जास्त असते. ज्या लोकांना आधीच दम्याचा त्रास आहे, ते लक्षणांच्या आधारे ते ओळखू शकतात. दम्याचा झटका आल्यास सर्वप्रथम इनहेलर किंवा नेब्युलायझरद्वारे औषध घ्यावे. या वेळी लक्षणे अधिक दिसली, तर तुम्ही Inhaler (इनहेलर) चे अधिक डोस घेऊ शकता. जेव्हा दम्याचा अटॅक येतो तेव्हा वायुमार्ग संकुचित होतो आणि श्वास घेणे कठीण होते. यासाठी डॉक्टर काही तातडीची औषधे देतात, ती वापरावीत. प्रथमोपचारानंतर, एखाद्याने शक्य तितक्या लवकर पल्मोनोलॉजिस्टकडे जावे.

कोणत्या लोकांना दम्याचा झटका येण्याचा धोका जास्त असतो?

पल्मोनोलॉजिस्टच्या मते, अस्थमाच्या रुग्णांनी दर ३ महिन्यांनी पल्मोनरी फंक्शन टेस्ट करून घ्यावी. या चाचणीमध्ये फुफ्फुसाची क्षमता पाहिली जाते. ज्या रुग्णांची फुफ्फुसाची क्षमता कमी असते त्यांना दम्याचा झटका येण्याची शक्यता असते. दम्याचा अटॅक टाळण्यासाठी लस देखील दिली जाऊ शकते. दरवर्षी डॉक्टर रुग्णाची स्थिती पाहून ही लस लावतात. जे लोक निरोगी आहेत त्यांना प्रदूषणामुळे श्वासोच्छवासाचा झटका किंवा तीव्र व्हायरल सिंड्रोम देखील होऊ शकतो. अशा लोकांना समस्या असल्यास त्यांनी ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा आणि औषध घ्यावे.

वायू प्रदूषणाच्या घातक परिणामांपासून संरक्षण कसे करावे?

• किमान घराबाहेर तर जावे

• घराचे दरवाजे आणि खिडक्या बंद ठेवा

• मास्क घालूनच बाहेर पडावे

• दम्याचे रुग्ण वेळेवर औषधे घेतात

• सकस आहार घ्या आणि भरपूर पाणी प्या

• घरात एअर प्युरिफायर लावू शकतो