जागतिक संधिवात दरवर्षी दिवस 12 ऑक्टोबर रोजी संधिवात आणि त्याचे परिणाम याबद्दल जागरूकता पसरवण्यासाठी आयोजित केला जातो संधिवात हा एकच आजार नसून सांध्यांशी संबंधित शंभराहून अधिक आजारांसाठी एक व्यापक संज्ञा आहे. यामुळे सांध्यामध्ये किंवा आजूबाजूला सूज येऊ शकते, परिणामी वेदना, कडकपणा आणि कधीकधी चालणे कठीण होते.
(Know causes and symptoms of arthritis)
आजची बदलती जीवनशैली आणि खाण्याच्या चुकीच्या सवयी अनेक आजारांना थेट आमंत्रण देत आहेत. आज लोक जंक फूड, फास्ट फूड, कोल्ड ड्रिंक्स इत्यादींचे अतिशय आवडीने सेवन करू लागले आहेत.त्यामुळे लोक लठ्ठपणाचे शिकार तर होत आहेतच पण सांधेदुखी किंवा सांधेदुखीसारख्या वेदनादायक आजारांनाही बळी पडत आहेत.
होय, संधिवात आजार आज लोकांमध्ये खूप वेगाने पसरत आहे. आज हा आजार केवळ वृद्धांमध्येच दिसून येत नाही तर तरुणांनाही त्याची झळ बसत आहे.संधिवाताचा त्रास असलेल्यांना शरीरात खूप वेदना होतात. संधिवात गुडघे आणि नितंबांच्या हाडांवर अधिक परिणाम करतात. या आजाराने ग्रस्त लोकांना हात पाय हलवताना खूप त्रास होतो.
संधिवाताची म्हणजे काय?
संधिवात ही सांध्यांशी संबंधित समस्या आहे. या आजारात व्यक्तीच्या सांध्यांमध्ये वेदना होतात आणि त्यांना सूज येते. संधिवात शरीरातील कोणत्याही एका सांध्यावर किंवा एकापेक्षा जास्त सांधे प्रभावित करू शकतो. सांधेदुखीचे अनेक प्रकार असले तरी सांधेदुखीचे दोन प्रकार सर्रास आढळतात. हे दोन प्रकारचे संधिवात आहेत. सांधेदुखीचा आजार पंचाहत्तरी (६५) वर्षांवरील लोकांमध्ये जास्त आढळतो, परंतु आजकाल हा आजार तरुणांमध्येही बळावतो आहे.
संधिवाताची लक्षणे
वारंवार ताप येणे
स्नायू दुखणे
नेहमी थकवा आणि सुस्त वाटणे
ऊर्जा पातळीत घट
भूक न लागणे
वजन कमी होणे
सांधेदुखीची समस्या
सामान्य हालचाल करतानाही शरीरात असह्य वेदना
शरीराचे तापमान वाढणे म्हणजे शरीर गरम होते
शरीरावर लाल पुरळ
सांध्याभोवती त्वचेवर ढेकूळ
संधिवाताची कारणे
आपल्या हाडांच्या सांध्यामध्ये ऊती आढळतात. कूर्चा या नावाने ओळखल्या जाणार्‍या या ऊतींपैकी एक हाडांच्या सांध्याच्या कार्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते.जेव्हा व्यक्तीच्या शरीरात हालचाल होते, म्हणजेच तो हालचाल करतो तेव्हा त्याच्या सांध्यावर खूप दबाव येतो. अशा परिस्थितीत उपास्थि ऊतक दाब आणि दाब शोषून घेते आणि हाडांचे नुकसान होण्यापासून संरक्षण करते. जेव्हा शरीरातील कूर्चाच्या ऊतींचे प्रमाण कमी होते, तेव्हा शरीर संधिवात होण्यास सुरुवात होते.
अशा प्रकारे, संधिवात होण्याचे एक कारण म्हणजे शरीरातील उपास्थित ऊतकांची कमतरता. यासोबतच एखाद्या व्यक्तीला दुखापत झाल्यास त्याचा हाडांवर खूप परिणाम होतो. यामुळे ऑस्टियोआर्थराइटिसची समस्या उद्भवू शकते. हे सांधेदुखीच्या सामान्य स्वरूपाचे एक उदाहरण आहे. जेव्हा सांध्यामध्ये संसर्ग किंवा कोणत्याही प्रकारची दुखापत होते तेव्हा उपास्थि ऊतकांची संख्या देखील कमी होऊ लागते. यामुळे संधिरोग देखील होतो.
सांधेदुखीचा आजार आनुवंशिकही दिसून येतो. जर कुटुंबातील कोणाला कधी सांधेदुखीचा आजार झाला असेल, तर भविष्यातील पिढ्यांमध्ये हा आजार नैसर्गिकरित्या होण्याची शक्यता खूप जास्त असते. संधिवात हा स्वयंप्रतिकार विकाराच्या परिणामी होतो. ऑटो इम्यून डिसऑर्डर हा एक असा आजार आहे ज्यामध्ये शरीराची स्वतःची रोगप्रतिकारक शक्ती शरीराच्या पेशी आणि ऊतींवर हल्ला करू लागते.
जेव्हा रोगप्रतिकारक शक्ती ऊतींवर हल्ला करते, तेव्हा सांध्यामध्ये आढळणारी एक मऊ उती ज्याला सायनोव्हियम म्हणतात त्याचा गंभीर परिणाम होतो. सायनोव्हियम नावाची ही मऊ उती शरीरात द्रव बनवते, ज्यामुळे कूर्चाच्या ऊतींना पोषण आणि आर्द्रता मिळते. सायनोव्हियम नावाच्या या मऊ ऊतकाच्या नुकसानीमुळे, द्रवाची पातळी कमी होऊ लागते. त्यामुळे कूर्चाच्या ऊतींना पोषण मिळत नाही. परिणामी, कूर्चाच्या ऊतींवर परिणाम होऊ लागतो.
तज्ज्ञांच्या मते, रोगप्रतिकारक शक्तीच्या चुकीच्या कार्यामुळे संधिवात होण्याची शक्यता वाढते, परंतु त्यासोबत हार्मोन्स, आनुवंशिक जीन्स आणि पर्यावरणीय घटकांचाही या आजारावर मोठा परिणाम होतो. हे सर्व घटक संधिवाताची शक्यता वाढवू शकतात.
दैनिक गोमंतकचे सदस्य व्हा
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.