चीनमध्ये ट्विटरवर बंदी?

चीनमध्ये (China) मानवी हक्कांचे उल्लंघन होत नाही, लोकशाही आहे, लोकांमध्ये गरिबी नाही, सर्वत्र विकास होत आहे आणि सगळे आरोप. त्याच्या विरुद्ध बनावट आहेत. पण त्याची चौकशी केली असता असे समोर आले की, जगातील इतर देशांमध्ये फूट पाडण्याचे, तेथील जनतेला वेठीस धरण्याचे आणि आपली वाईट प्रतिमा सुधारण्याचा चीन असा प्रयत्न करीत आहे.

यासाठी ट्विटरचा (Twitter) मोठ्या प्रमाणात वापर केला जात आहे. पण अनेक रिपोर्ट्समध्ये चीनमध्ये गरिबी असून तेथे मानवाधिकार नसल्याचे म्हटले आहे. चीनमध्ये मोठ्या प्रमाणावर मानवी हक्कांचे उल्लंघन होत आहे. येथे Twitter वर बंदी आहे परंतु लोक VPN सह Twitter वर प्रवेश करण्याचा प्रयत्न करतात. जरी बहुतेक व्हीपीएन कार्य करत नाहीत. जर कोणी चुकून VPN वापरला तर त्याला तुरुंगवासाची शिक्षा होते. विशेषतः तिबेट आणि शिनजियांगमध्ये राहणारे लोक. वॉशिंग्टन पोस्टच्या ताज्या अहवालात असे म्हटले आहे की ट्विटर वापरल्याबद्दल एका व्यक्तीला 15 दिवसांच्या तुरुंगवासाची शिक्षा ठोठावण्यात आली होती, दुसर्‍याला पोलिसांनी (police) धमकावले होते, तर तिसर्‍याची आठ तास बेड्या ठोकून चौकशी करण्यात आली होती. ट्विटरवर पोस्ट करणे हाच त्यांचा गुन्हा होता.

एका रिपोर्ट्सनुसार, चीनमधील लोक सोशल मीडियाचा (social media) योग्य वापरही करू शकत नाहीत. त्यांना प्रश्न विचारले जातात, ताब्यात घेतले जाते. लोकांच्या ऑनलाइन जगावर सरकारचे पूर्ण नियंत्रण आहे. चीनमध्ये फेसबुक आणि गुगलवर बंदी आहे, परंतु सरकारने या कंपन्यांना सांगितले आहे की जर चीनमधून कोणी काही पोस्ट केले तर ते हटवा. सरकारच्या विरोधात आवाज उठवणार्‍या लोकांबाबत असे घडते. चीनमध्ये लाखो लोक ट्विटर वापरतात, असे एका सर्वेक्षणातून समोर आले आहे. पण सरकार ट्विटर वापरणाऱ्यांना अटक करत असताना हे लाखो लोक कसे वापरत आहेत?

काही प्रश्न लोकांच्या मनात निर्माण होणे साहजिकच आहे. जर चीनमध्ये ट्विटरवर बंदी आहे, तर सोशल मीडियावरील चिनी अकाऊंट कोणाचे आहेत, ते वुमाओ आहेत की नाही? दुसरा प्रश्न- पर्यटनाच्या नावाखाली चीनने फक्त हैनान प्रांतात इंटरनेट का परवानगी दिली? हैनानमध्ये फेसबुक आणि ट्विटर देखील वापरले जाते, मग त्यामागे काही चिनी युक्ती आहे का? हे प्रश्न त्या रहस्यासारखे आहेत, ज्याची उकल होणे अत्यंत आवश्यक आहे. 2018 च्या साउथ चायना मॉर्निंग पोस्टच्या बातमीनुसार, चीनने हैनानमध्ये फेसबुक, ट्विटर आणि यूट्यूब या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मचा वापर करण्यास परवानगी दिली आहे. ज्यावर देशाच्या इतर भागात बंदी आहे. त्यामागे पर्यटनाला चालना देण्याचे कारण सांगितले जात होते.

फक्त हेनान का?

देशाच्या इतर भागातही पर्यटक गेले असतील. यामागे चीनची काही युक्ती असू शकते. कारण या प्रांतात चीनचा गुप्त नौदल तळ आहे. चीन अनेक वर्षांपासून या नौदल तळाचा वापर करत आहे. गेल्या वर्षी ऑगस्टमध्ये प्रसिद्ध झालेल्या अहवालात चीनने या तळावर पाणबुड्या तैनात केल्याचं आढळून आलं होतं. हे बेट फिलिपिन्स समुद्र आणि पॅसिफिक महासागरचे चीनचे प्रवेशद्वार म्हणून काम करते. चीन येथून दक्षिण चीन समुद्रातील पॅरासेल बेटावर लक्ष ठेवू शकतो. तसेच तैवान फिलीपिन्स, व्हिएतनाम सारख्या देशांवर कारवाई करू शकते. त्यामुळे चिनी सैन्याला इथे राहताना ट्विटर, फेसबुक आणि यूट्यूबचा भरपूर फायदा मिळण्याची शक्यता आहे. हे देखील शक्य आहे की वुमाओ येथे काम करते.