Russia and Putin News: शनिवारी झालेल्या गदारोळानंतर रशियात शांतता आहे. बेलारूसचे अध्यक्ष अलेक्झांडर लुकाशेन्को यांच्या मध्यस्थीनंतर वॅग्नर ग्रुपचे प्रमुख येवगेनी प्रिगोझनी मागे हटले आणि आता रशिया सोडण्यास तयार झाले आहेत. लुकाशेन्को हे रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांचे जवळचे मित्र आहेत.
बेलारूसवर गेली 29 वर्षे राज्य करणारे लुकाशेन्को युक्रेनमधील युद्ध सुरू झाल्यापासून अनेकदा चर्चेत होते. परंतु शनिवारी, जेव्हा वॅग्नरचे प्रमुख येवगेनी प्रिगोझिनी यांनी रशियामध्ये गोंधळ घातला तेव्हा केवळ लुकाशेन्को त्याला शांत करण्यास सक्षम होते. त्याच्या मध्यस्थीनंतरच वॅगनर गटाने मॉस्कोकडे न जाण्याचा निर्णय घेतला.
प्रीगोझिनने रशिया सोडून बेलारूसला जाण्याचेही मान्य केले. जाणून घ्या कोण आहे अलेक्झांडर लुकाशेन्को, ज्यांच्या मदतीने पुतीनसमोरील मोठे संकट संपुष्टात आले आहे.
कोण आहेत अलेक्झांडर लुकाशेन्को?
लुकाशेन्को यांच्यामुळे रशियात सत्तापालट होऊ शकला नाही. म्हणूनच आज त्यांच्याबद्दल जाणून घेणं खूप गरजेचं आहे. लुकाशेन्को यांना अनेकदा युरोपचा शेवटचा हुकूमशहा म्हटले जाते.
ते बेलारूसचे वादग्रस्त अध्यक्ष आहेत. जुलै 1994 मध्ये सत्तेवर आल्यापासून ते आजतागायत कार्यरत आहेत. ते एका शेती फर्मचे व्यवस्थापक होते आणि नंतर कम्युनिस्ट पक्षात सामील झाले.
1991 मध्ये, बेलारूस रशियापासून वेगळे झाला आणि एक देश बनला. रशियापासून आपल्या देशाच्या स्वातंत्र्याच्या विरोधात मतदान करणारा सोव्हिएत बेलारूसमधील तो एकमेव अधिकारी होते. तीन वर्षांनंतर, 1994 मध्ये, ते दोन देशांना पुन्हा एकत्र करण्याचे आश्वासन देऊन सत्तेवर आले, परंतु केवळ त्यांच्या अटींवर.
लुकाशेन्को आणि पुतिन यांची मैत्री इतकी खास का?
लुकाशेन्को बेलारूसचे पहिले आणि एकमेव अध्यक्ष आहेत. 68 वर्षीय लुकाशेन्को यांनी ऑगस्ट 2020 मध्ये सहाव्या कार्यकाळाची सुरुवात केली. परंतु ते अत्यंत वादग्रस्त होते. त्यावेळी बेलारूसमध्ये राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुका झाल्या होत्या, पण पाश्चिमात्य देशांनी या निवडणुकांना हेराफेरी म्हटले होते.
बेलारूसची जनता निवडणुकीच्या वेळीच त्यांच्या सत्तेच्या विरोधात रस्त्यावर उतरली होती. लुकाशेन्को हे पुतीन यांचे जवळचे मित्रही आहेत. 2020 च्या निवडणुकीनंतर झालेल्या निषेधाच्या लाटेत पुतिन यांनी लुकाशेन्को यांना लष्करी मदत देऊ केली.
पुढे लुकाशेन्को यांनीही रशियाने युक्रेनवर केलेल्या हल्ल्याचे समर्थन केले. यामुळे रशियन सैन्याला बेलारूसमधून युक्रेनवर हल्ला करण्याची परवानगी देखील मिळाली. ते रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर जनरल यांचे जवळचे मित्रही आहेत.
विरोधी पक्षांबरोबर सूडाच्या राजकारणाचा आरोप खरा आहे का?
बेलारूसच्या विरोधी पक्षनेत्या स्वेतलाना सिखानौस्काया या लुकाशेन्को यांच्या प्रमुख राजकीय प्रतिस्पर्धी आहेत. त्यांचा पती सर्गेई तिखानोव्स्की याला अनेकवेळा अटक करण्यात आली आहे.
2020 मध्ये, सर्गेई यांना राष्ट्रपती निवडणुकीत भाग घेण्यापासून प्रतिबंधित करण्यात आले. यानंतर स्वेतलानाने 2020 च्या निवडणुकीत लुकाशेन्कोला आव्हान दिले.
सिखानौस्काया यांना निवडणुकीनंतर बेलारूसमधून पळून जाण्यास भाग पाडले गेले. सध्या त्या युरोपमध्ये निर्वासित जीवन जगत आहे.
कसा होता लुकाशेन्को यांचा बेलारूसचे अध्यक्षपदापर्यंत प्रवास?
लुकाशेन्कोचा राजकीय प्रवास 1990 मध्ये सुरू झाला. त्यावेळी, लुकाशेन्को बेलारूस प्रजासत्ताकच्या सर्वोच्च परिषदेचे उपनियुक्त म्हणून निवडले गेले. 1993 मध्ये, त्यांची बेलारूसच्या संसदेच्या भ्रष्टाचार विरोधी समितीचे अंतरिम अध्यक्ष म्हणून नियुक्ती करण्यात आली.
1994 मध्ये, बेलारूसमध्ये प्रथमच अध्यक्षपदाची निवडणूक झाली. दोन फेऱ्यांमध्ये निवडणुका झाल्या. पहिल्या फेरीत लुकाशेन्को यांना ४५ टक्के आणि दुसऱ्या फेरीत ८० टक्क्यांहून अधिक मते मिळाली. लुकाशेन्को सुरुवातीपासूनच रशियाच्या जवळ राहिले.
बेलारूसमध्ये अध्यक्षपदाचा कार्यकाळ 5 वर्षांचा असतो. पण लुकाशेन्को यांचा पहिला कार्यकाळ 2 वर्षांसाठी वाढवण्यात आला. येथे 2001 मध्ये दुसऱ्यांदा अध्यक्षपदाच्या निवडणुका झाल्या, ज्यामध्ये लुकाशेन्को 75 टक्क्यांहून अधिक मते मिळवून दुसऱ्यांदा राष्ट्राध्यक्ष बनले. यानंतर 2006, 2011, 2015 आणि 2020 च्या निवडणुकीतही लुकाशेन्को विजयी झाले.
लुकाशेन्को यांच्यावर खरंच विषप्रयोग झाला होता का?
गेल्या महिन्यात म्हणजेच, मे मध्ये रशियाचे अध्यक्ष पुतिन आणि बेलारूसचे अध्यक्ष लुकाशेन्को यांच्यात मॉस्कोमध्ये एक बैठक झाली होती. या बैठीकीनंतर काही मिनिटांतच लुकाशेन्को यांना मॉस्कोच्या रुग्णालयात दाखल करण्यात आले होते.
बेलारूसचे विरोधी पक्षनेते व्हॅलेरी त्सेपालको यांनी लुकाशेन्को यांना रशियाकडूनच विष देण्यात आल्याचा आरोप केला होता. त्यांनी दावा केला होता की, बेलारशियन हुकूमशहाला वाचवण्यासाठी प्रयत्न केले जात आहेत जेणेकरून कोणालाही याचा संशय येणार नाही.
दैनिक गोमंतकचे सदस्य व्हा
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.