Russia and America are trying their best to capture the Niger: लष्करी उठावापासून नायजर हे जागतिक महासत्तांमधील युद्धभूमी बनले आहे. रशिया आणि अमेरिका या देशावर कब्जा करण्याचा सर्वतोपरी प्रयत्न करत आहेत.
हे प्रकरण इतके गंभीर आहे की अमेरिकाचे मित्र असलेले नायजरचे शेजारी देश यु नायजरवर कधीही हल्ला करू शकतात.
मात्र, रशियाने नायजरविरुद्ध कोणत्याही लष्करी कारवाई केल्यास त्याचे भयंकर परिणाम भोगावे लागतील, असा इशाराही दिला आहे. बुर्किना फासो आणि मालीसारखे आफ्रिकन देश रशियाच्या समर्थनार्थ नायजरला उघडपणे मदत करत आहेत.
अशा स्थितीत नायजरविरुद्ध सुरू असलेले युद्ध आफ्रिकेत पसरण्याची शक्यता आहे. वर्षानुवर्षे दुर्लक्षित राहिलेल्या नायजरमध्ये असे काय आहे, ज्यासाठी अमेरिका आणि रशिया इतका संघर्ष करत आहेत.
नायजरमध्ये २६ मे रोजी लष्करी उठाव झाला. यामध्ये प्रेसिडेन्शिअल गार्डचे कमांडर जनरल अब्दौरहमान त्चियानी यांनी नायजरचे राष्ट्राध्यक्ष मोहम्मद बझौम यांची हकालपट्टी करून सत्ता काबीज केली.
तेव्हापासून नायजरचे सामान्य लोक रशिया आणि चीनचे झेंडे घेऊन आनंदोत्सव साजरा करत आहेत.
यादरम्यान नायजरमध्ये मोठ्या प्रमाणात अमेरिका आणि फ्रेंच विरोधी निदर्शने झाली. नायजरचे लोक याला दुसरे स्वातंत्र्य म्हणत आहेत. त्यांचा दावा आहे की नायजर आता पाश्चिमात्य देशांच्या गुलामगिरीतून मुक्त झाला आहे.
आफ्रिकेतील अमेरिकेचा मित्र मानल्या जाणाऱ्या वेस्ट आफ्रिकन स्टेट्सच्या इकॉनॉमिक कम्युनिटी (ECOWAS) ने नायजरविरुद्ध लष्करी बळ वापरण्याची धमकी दिली.
ECOWAS सदस्य देशांमध्ये बेनिन, बुर्किना फासो, काबो वर्दे, कोटे डी'आयव्होर, द गॅम्बिया, घाना, गिनी, गिनी बिसाऊ, लायबेरिया, माली, नायजर, नायजेरिया, सिएरा लिओन, सेनेगल आणि टोगो यांचा समावेश आहे. ECOWAS चे अध्यक्षपद सध्या नायजेरियाकडे आहे.
दरम्यान, नायजेरियाचे राष्ट्राध्यक्ष मोहम्मद बजौम यांनी आपल्या देशाच्या संसदेला नायजरविरुद्ध लष्करी कारवाईबाबत सहमती दर्शवण्यास सांगितले आहे.
दुसरीकडे, आफ्रिकन युनियन देखील अमेरिकेच्या बरोबरीने नायजरच्या विरोधात संताप व्यक्त करत आहे.
नायजर हा सर्व बाजूंनी भूपरिवेष्टित देश आहे. जो अल्जेरियाच्या आग्नेयेस पश्चिम आफ्रिकेत स्थित आहे. या देशाचे एकूण क्षेत्रफळ 1,267,000 चौरस किलोमीटर आहे.
नायजर 1960 मध्ये स्वतंत्र राष्ट्र बनले. देशाला जातीय अशांतता, तीव्र दुष्काळी परिस्थिती आणि राजकीय अस्थिरतेचा शाप आहे. याला जगातील सर्वात गरीब देशांपैकी एक मानले जाते.
वाढत्या लोकसंख्येमुळे या देशाच्या समस्याही वाढत आहेत. नायजरची अर्थव्यवस्था शेतीवर अवलंबून आहे. नायजरची सुमारे 80 टक्के लोकसंख्या शेतीवर अवलंबून आहे.
असे असले तरी नायजरला मुबलक नैसर्गिक संसाधनांची देणगी लाभली आहे. त्यामुळे नायजरच्या ताब्यासाठी जगातिल शक्तीशाली देशांमध्ये तणाव निर्माण झाला आहे.
नायजरच्या नैसर्गिक संसाधनांमध्ये युरेनियम, कोळसा, सोने, लोह धातू, कथील, फॉस्फेट, पेट्रोलियम, मॉलिब्डेनम, मीठ आणि जिप्सम यांचा समावेश आहे.
नायजरमध्ये जगातील सर्वात मोठा युरेनियमचा साठा आहे. नायजरमध्येही तेलाचे चांगले साठे आहेत. तज्ञांचे म्हणणे आहे की जर नायजरने आपले स्थान राखले तर येत्या दशकात आफ्रिकेतील सर्वात शक्तिशाली देश बनण्याची सर्व क्षमता आहे.
2010 मध्ये, नायजर जगातील पाचव्या क्रमांकाचा युरेनियम उत्पादक देश होता आणि जगाच्या एकूण उत्पादनात त्याचा वाटा सुमारे 7.8% होता.
युरेनियमच्या किमतीत वारंवार होणारे चढ-उतार नायजरच्या अर्थव्यवस्थेत अस्थिरता निर्माण करतात. कोळसा, सोने, चांदी, चुनखडी, सिमेंट, जिप्सम, मीठ आणि कथील यांसारख्या इतर खनिज वस्तूंच्या उत्पादनातही खाण क्षेत्राचा सहभाग होता.
नायजरमधील समीरा हिल खाण कॅनडाच्या सेमाफो इंकच्या मालकीची होती. कॅनेडियन कंपनीकडे 80% खाणी आहेत, तर नायजर सरकारकडे 20% आहे.
समीरा हिल खाण ही देशातील एकमेव औद्योगिक सोन्याची खाण आहे. या खाणीतून 2009 मध्ये 1,770 किलो आणि 2010 मध्ये 1,596 किलो सोने काढण्यात आले.
सेमाफोने समीरा हिल, लिबडोरॅडो नॉर्थवेस्ट आणि बौलोन डजुंगा नॉर्थ येथे दोन नवीन सोन्याचे क्षेत्र शोधल्याचा दावा केला आहे.
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.
