Cancer Vaccine: पाच वर्षांत येऊ शकते कॅन्सरवर लस; ट्यूमर कमी करण्यासाठी ठरणार प्रभावी

Cancer Vaccine: कर्करोगाचे विविध प्रकार जगभरातील शास्त्रज्ञांसाठी चिंतेचे कारण बनले आहेत. बर्‍याच प्रकारच्या कर्करोगावर उपचार करणे हे लवकर ओळखण्यावर अवलंबून असते.

उपचारानंतरही कर्करोगाची पुन्हा लागण होण्याची शक्यता असते. अनेक दशकांच्या मर्यादित यशानंतर शास्त्रज्ञांना आता आशेचा नवा किरण दिसला आहे.

असे मानले जाते की, पुढील पाच वर्षांत कर्करोगावर अनेक प्रभावी लस विकसित होऊ शकतात. त्याचबरोबर कर्करोगावरील लस शरीरात तयार झालेल्या कर्करोगाच्या गाठीला आकुंचित करण्यास सक्षम असेल आणि भविष्यात कर्करोगाची वाढ होण्यापासून रोखू शकेल.

या वर्षी, प्राणघातक त्वचा कर्करोग मेलेनोमा आणि स्वादुपिंडाच्या कर्करोगावर लसीच्या परिणामकारकतेचे पुरावे सापडले आहेत. आता स्तनाचा कर्करोग आणि फुफ्फुसाच्या कर्करोगावर प्रयोग केले जात आहेत.

सतत प्रगत तंत्रज्ञानामुळे, कर्करोगाच्या पेशी शरीराच्या रोगप्रतिकारक शक्तीपासून स्वतःला कसे लपवतात याबद्दल परिस्थिती अधिक स्पष्ट झाली आहे. त्या आधारे ही लस तयार केली जात आहे.

ज्याप्रमाणे इम्युनोथेरपीमध्ये, रोगप्रतिकारक यंत्रणा स्वतः कर्करोगाच्या पेशी शोधून काढून टाकण्यास सक्षम असते, त्याच प्रक्रियेवर ही लस कार्य करेल.

लसीवरील आव्हानात्मक काम

सिएटल-आधारित कॅन्सर व्हॅक्सिन इन्स्टिट्यूटच्या डॉ. नोरा डिसिस यांनी सांगितले की, लस काम करण्यासाठी, रोगप्रतिकारक प्रणालीच्या टी-पेशींना कर्करोगासारख्या पेशी ओळखण्यास सक्षम करणे आवश्यक आहे. त्यामुळे लसीवर काम करणे आव्हानात्मक आहे.

अशा प्रकारच्या लस काही प्रकारच्या कर्करोगासाठी बनवल्या गेल्या आहेत. मात्र, लस मिळाल्यानंतरही रुग्णाच्या कमकुवत प्रतिकारशक्तीचा फायदा घेऊन कर्करोग पुन्हा पसरू लागतो.

पूर्वीच्या प्रयोगांच्या या अपयशातून धडा घेऊन शास्त्रज्ञ आता त्या दिशेने वाटचाल करत आहेत, जेणेकरून अशी लस विकसित करता येईल, जेणेकरून एकदा कर्करोग बरा झाला की तो पुन्हा वाढू नये.

जागतिक आरोग्य संघटनेच्या म्हणण्यानुसार, सध्या जगातील २० टक्के कर्करोगाचे रुग्ण हे भारतातील आहेत. या आजारामुळे दरवर्षी 75,000 लोकांचा मृत्यू होतो. बर्‍याच प्रकरणांमध्ये, रुग्णांना उपचार देखील मिळत नाहीत आणि मोठ्या संख्येने लोक हा रोग त्याच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात ओळखत नाहीत.

कीटकनाशकांचा सर्रास वापर, अनियमित दैनंदिन दिनचर्या, धूम्रपान आणि गुटखा-तंबाखूचे वाढते सेवन यामुळे या आजाराचे प्रमाण सातत्याने वाढत आहे.