वाराणसी येथील संस्थांच्या प्रतिनिधींशी पंतप्रधानांनी साधलेला संवाद

नवी दिल्ली, 

काशीच्या या पुण्यभूमीवरच्या तुम्हा सर्व पुण्यवान व्यक्तींना माझा प्रणाम! श्रावण महिना सुरु आहे. अशावेळी महादेवाचे दर्शन घेण्याची सर्वांचीच इच्छा असते. मात्र,जेव्हा या भोलेबाबाच्या नगरातील लोकांना बघण्याची, भेटण्याची संधी मिळते, तेव्हा असं वाटतं की आज मला एक दर्शन करण्याचेच सौभाग्य मिळाले. सर्वात आधी तर आपल्या सर्वांना भोलेनाथाच्या या प्रिय महिन्याच्या खूप खूप शुभेच्छा!

 भोलेनाथाच्याच आशीर्वादाने कोरोनाच्या या संकटकाळात देखील आपल्या काशी शहरात आशा-आकांक्षा, उत्साहाचे वारे कायम आहे. हे खरे आहे की सध्या भाविक बाबा विश्वनाथाच्या दर्शनाला जाऊ शकत नाही, आणि ते ही श्रावण महिन्यात जाऊ न शकणे. तुमचे दुःख मी समजू शकतो. हे ही खरेच आहे की मानस मंदिर असो, दुर्गा कुंड असो, किंवा मग संकट मोचन मधली श्रावणातील यात्रा असो. सगळेच स्थगित झाले आहे, काहीही होऊ शकले नाही.

मात्र, हे ही खरेच आहे, की या अभूतपूर्व संकटाच्या काळात, माझ्या काशीने, आपल्या काशीने या अभूतपूर्व संकटाचा अत्यंत धैर्याने सामना केला आहे. आजचा हा कार्यक्रम देखील त्याच प्रयत्नांचा भाग आहे. कितीही मोठे संकट का असेना, पण कोणीही काशीच्या लोकांच्या चीवट वृत्तीची बरोबरी करु शकत नाही. जे शहर जगाला गती देते, त्याच्यासाठी कोरोनाची काय तमा? हे तुम्ही दाखवून दिले आहे.

मला असे सांगण्यात आले आहे की, काशीचे जे वैशिष्ट्य मानले जाते, ते म्हणजे चहाचे कट्टे, ते ही कोरोनामुळे सुने-सुने होऊन गेले. मात्र यावर उपाय शोधत आता डिजिटल कट्टे सुरु झाले आहेत. वेगवेगळ्या क्षेत्रातील मान्यवरांनी या परंपरेला जिवंत केले आहे. इथली संगीताची परंपरा बिस्मिल्ला खां जी, गिरीजा देवी जी, हिरालाल यादव जी यांच्यासारख्या महान साधकांनी समृध्द केली. ती परंपरा आज काशीचे सन्मानित, सुप्रसिद्ध कलाकार पुढे नेत आहेत. अशाप्रकारची अनेक कामे गेल्या तीनचार महिन्यांपासून काशीमध्ये सातत्याने सुरु आहेत.

याच काळात, मी सातत्याने योगीजींच्या संपर्कात आहे. सरकारमधील वेगवेगळ्या लोकांच्या संपर्कात आहे. काशीहून ज्या बातम्या माझ्यापर्यंत येत होत्या त्याद्वारे आणि यंत्रणेतील लोकांशी चर्चा करुन, काय करायचे काय नाही करायचे याबद्दल सर्वांशी सतत बोलत होतो.तुमच्यापैकी अनेक लोक देखील आहेत, ज्यांच्याशी, बनारसच्या इतर अनेक लोकांशी मी नियमितपणे फोनवर बोलत असतो, त्यांचे सुख-दुःख जाणून घेतो, अडचणी समजून घेतो, त्यांची मते जाणून घेतो. आणि त्यांच्यापेकी काही लोक आज या कार्यक्रमातही उपस्थित असतील, याची मला खात्री आहे.

संक्रमण रोखण्यासाठी कोण काय पावले उचलत आहेत, रुग्णालयांची स्थिती काय आहे, इथे काय व्यवस्था केल्या जात आहेत, विलगीकरणाच्या सुविधा कशा आहेत, बाहेरून येणाऱ्या श्रमिक बांधवांसाठी आपण काय काय व्यवस्था करु शकतो, या सगळ्याविषयीची माहिती मी वेळोवेळी घेत असतो.

मित्रांनो,आपल्या काशीमध्ये बाबा विश्वनाथ आणि मां अन्नपूर्णा, दोघांचाही वास आहे. आणि लोकांची एक जुनी श्रद्धा आहे की एक काळ असा होता जेव्हा महादेवाने स्वतः मां अन्नपूर्णेकडे भिक्षेचे दान मागितले होते. तेव्हापासून काशी शहराला एक विशेष आशीर्वाद मिळाला आहे की येथे कोणीच उपाशी झोपणार नाही.. मा अन्नपूर्णा आणि बाबा विश्वनाथ सर्वांच्या खाण्यापिण्याची सोय करतील. 

मित्रांनो, तुम्हा सर्वांसाठी, सर्व संस्थांसाठी आणि आपल्या सर्वांसाठीही ही अत्यंत सौभाग्याची गोष्ट आहे की यावेळी देवाने आपल्याला गरिबांची सेवा करण्याचे माध्यम बनवले आहे, विशेषतः तुम्हा सर्वांना बनवले आहे. एकप्रकारे, तुम्ही सगळे जण मां अन्नपूर्णा आणि बाबा विश्वनाथाचे दूत बनून गरजू लोकांपर्यंत पोहोचत आहात.

इतक्या कमी काळात, अन्नविषयक हेल्पलाइअन असो, समुदाय स्वयंपाकघराचे व्यापक  नेटवर्क तयार करणे, हेल्पलाईन विकसित करणे, डेटासायन्स या आधुनिक विज्ञान तंत्रज्ञानाची मदत घेणे, वाराणसी स्मार्ट सिटीच्या नियंत्रण आणि कमांड केंद्राच्या सेवेचा वापर करणे, म्हणजे प्रत्येक स्तरावर गरिबांना मदत करण्यासाठी सर्व सुविधांचा पूर्ण क्षमतेने वापर केला गेला. आणि इथे मी हे ही सांगतो, की आपल्या देशात ही सेवाभावना काही नवी नाही, ही आपल्या संस्कारांमध्येच आहे. मात्र, यावेळचे जे सेवा कार्य आहे, ते सर्वसामान्य कार्य नाही. इथे फक्त दुःखी लोकांचे अश्रू पुसणे, कोण्या गरिबाला खायला अन्न देणे एवढेच काम नव्हते.यावेळच्या सेवाकार्यात कोरोनासारख्या आजाराशी थेट संपर्क येण्याची संसर्ग होण्याची भीती होती. जर आपल्याला त्याची लागण झाली तर? आणि म्हणूनच सेवेसोबतच, त्याग आणि बलिदानाची तयारी देखील होती.

संपादन- तेजश्री कुंभार