बातमीचा सारांश:

• श्रावण महिन्याच्या पहिल्या शनिवारी, एक दुर्मिळ योग जुळून आला आहे.

• या दिवशी शनिदेव, अश्वत्थ मारुती (पिंपळाखालील हनुमान) आणि भगवान नृसिंह यांचे पूजन करणे अत्यंत शुभ मानले जाते.

• शनिची साडेसाती किंवा अशुभ प्रभाव असलेल्यांनी या दिवशी पूजा केल्यास लाभ होतो.

Hanuman Pooja Shravan Rituals: श्रावण महिना म्हणजे भगवान शंकराच्या भक्तीचा आणि पूजेचा विशेष काळ. या पवित्र महिन्यात प्रत्येक दिवसाला महत्त्व असले तरी, श्रावणी शनिवारी होणारे पूजन अत्यंत फलदायी मानले जाते. यंदाच्या श्रावणात एक दुर्मिळ योग जुळून येत आहे, ज्यामुळे हा दिवस आणखीनच खास बनला आहे. श्रावणी शनिवारी शनिदेव आणि अश्वत्थ मारुती यांच्यासोबतच भगवान नृसिंहाचे पूजन करण्याचाही विशेष महत्त्व आहे, असे धार्मिक अभ्यासक सांगतात.

श्रावणी शनिवारचे महत्त्व आणि अश्वत्थ मारुती पूजन

श्रावणी शनिवार हा शनिदेवाला समर्पित असल्यामुळे या दिवशी त्यांची पूजा केल्याने शनिदेवाची कृपा प्राप्त होते, अशी दृढ श्रद्धा आहे. 'अश्वत्थ मारुती' म्हणजे पिंपळाच्या झाडाखाली विराजमान असलेले हनुमानजी. या दिवशी पिंपळाच्या झाडाखाली हनुमानाची पूजा करणे अत्यंत शुभ मानले जाते. विशेषतः ज्या व्यक्तींना शनिची साडेसाती किंवा शनिच्या अशुभ प्रभावांचा त्रास होत असेल, त्यांनी श्रावणी शनिवारी शनिदेवाची पूजा केल्यास हे प्रभाव कमी होतात, अशी मान्यता आहे. पिंपळाच्या झाडाखाली हनुमानाची मूर्ती असल्यास त्याला अश्वत्थ मारुती म्हणतात आणि श्रावणात विशेषतः शनिवारी अश्वत्थ मारुतीची पूजा करण्याची प्राचीन परंपरा आहे.

पौराणिक कथा आणि नृसिंह पूजनाचे फल

एका प्रचलित पौराणिक कथेनुसार, एका गावात एक ब्राह्मण, त्याची सून आणि मुलगा राहायचे. मुलगा प्रवासाला निघाल्यावर, सुनेने पिंपळाच्या झाडाखाली मारुतीची स्थापना करून नियमितपणे पूजा करण्यास सुरुवात केली. तिने नवस केला होता की, मुलगा सुखरूप परतल्यावर ती पिंपळाला प्रदक्षिणा घालेल. मुलाच्या परतण्यावर तिने हा नवस पूर्ण केला आणि तेव्हापासून श्रावणात अश्वत्थ मारुतीची पूजा करण्याची प्रथा सुरू झाली.

यावर्षी श्रावणातील पहिल्या शनिवारी अश्वत्थ मारुती पूजनासोबतच भगवान नृसिंहांच्या पूजनाचाही योग आहे. नृसिंह हे भगवान विष्णूंचे चौथे अवतार असून ते भक्तांचे रक्षणकर्ते मानले जातात. श्रावणी शनिवारी त्यांची पूजा केल्याने सर्व संकटातून मुक्ती मिळते, अशी श्रद्धा आहे. घरात नृसिंह देवाची मूर्ती किंवा फोटो असल्यास त्यांची विधिवत पूजा करावी आणि त्यांना नैवेद्य अर्पण करावा.

श्रावणी शनिवारची पूजा पद्धत

श्रावणी शनिवारी पूजन करण्यासाठी खालील विधी पाळता येतात:

• सकाळी लवकर उठून स्नान करावे.

• पिंपळाच्या झाडाजवळ जाऊन पिंपळाला आणि मारुतीला पवित्र जल अर्पण करावे.

• तेथे दिवा लावावा आणि धूप-अगरबत्ती ओवाळावी.

• गूळ-खोबरे किंवा इतर गोड पदार्थांचा नैवेद्य दाखवावा.

• श्रद्धेने हनुमान चालिसा किंवा मारुती स्तोत्राचे पठण करावे.

• मारुतीला तीन किंवा पाच प्रदक्षिणा घालाव्यात.

• मारुतीच्या चरणी आपली मनोकामना व्यक्त करावी.

(येथे दिलेली माहिती सामान्य श्रद्धा, ज्योतिष, पंचांग, धार्मिक ग्रंथ इत्यादींवर आधारित आहे. येथे दिलेल्या माहितीच्या अचूकतेसाठी, पूर्णतेसाठी आणि तथ्यांसाठी दैनिक गोमंतक जबाबदार नाही)

संबंधित प्रश्न आणि उत्तरे:

1. श्रावणी शनिवारी कोणत्या तीन प्रमुख देवतांचे पूजन करण्याचे विशेष महत्त्व सांगितले आहे?

उत्तर: श्रावणी शनिवारी शनिदेव, अश्वत्थ मारुती (पिंपळाखालील हनुमान) आणि भगवान नृसिंह या तीन प्रमुख देवतांचे पूजन करण्याचे विशेष महत्त्व सांगितले आहे.

2. अश्वत्थ मारुती म्हणजे काय आणि त्यांची पूजा कोणत्या व्यक्तींसाठी अधिक फलदायी मानली जाते?

उत्तर: 'अश्वत्थ मारुती' म्हणजे पिंपळाच्या झाडाखाली विराजमान असलेले हनुमानजी. ज्या व्यक्तींना शनिची साडेसाती किंवा शनिच्या अशुभ प्रभावांचा त्रास होत असेल, त्यांच्यासाठी अश्वत्थ मारुतीची पूजा अधिक फलदायी मानली जाते.

3. पौराणिक कथेनुसार श्रावणात अश्वत्थ मारुती पूजनाची प्रथा कशी सुरू झाली?

उत्तर: एका पौराणिक कथेनुसार, एका ब्राह्मणाच्या सुनेने मुलाच्या सुखरूप परतण्यावर पिंपळाला प्रदक्षिणा घालण्याचा नवस केला. मुलाच्या परतण्यावर तिने तो नवस पूर्ण केला आणि तेव्हापासून श्रावणात अश्वत्थ मारुती पूजनाची प्रथा सुरू झाली.

4. भगवान नृसिंह हे कोणाचे अवतार आहेत आणि त्यांची पूजा केल्याने काय फळ मिळते असे मानले जाते?

उत्तर: भगवान नृसिंह हे भगवान विष्णूंचे चौथे अवतार आहेत आणि ते भक्तांचे रक्षणकर्ते मानले जातात. श्रावणी शनिवारी त्यांची पूजा केल्याने सर्व संकटातून मुक्ती मिळते, अशी श्रद्धा आहे.

5. श्रावणी शनिवारी अश्वत्थ मारुती पूजनासाठी कोणकोणत्या गोष्टींचा समावेश पूजा विधीमध्ये केला जातो?

उत्तर: श्रावणी शनिवारी अश्वत्थ मारुती पूजनासाठी सकाळी स्नान करून पिंपळाला आणि मारुतीला पवित्र जल अर्पण करावे, दिवा आणि धूप-अगरबत्ती ओवाळावी, गूळ-खोबरे किंवा गोड पदार्थांचा नैवेद्य दाखवावा, हनुमान चालिसा किंवा मारुती स्तोत्राचे पठण करावे, तीन किंवा पाच प्रदक्षिणा घालाव्यात आणि आपली मनोकामना व्यक्त करावी.