Nag-Panchami: नागपंचमीच्या दिवशी नागांची पूजा करून त्यांचे रक्षण करण्यासाठी जनजागृती केली जाते. या दिवशी नागपंचमीचा दिवस राहु-केतूशी संबंधित सर्प दोष आणि दोषांच्या निवारणासाठीही अत्यंत शुभ आहे. नागपंचमीला काही गोष्टी चुकूनही करू नका. ही कामे केल्याने नागदेवतेच्या पूजेचे फळ मिळत नाही.

• नागपंचमीला 'हे' काम करू नका

या दिवशी सापांना कोणताही त्रास देऊ नका. त्यांची पूजा करून त्यांच्या रक्षणाची शपथ घ्या.

नागपंचमीच्या दिवशी तवा आणि लोखंडी कढईत अन्न शिजवू नका. असे केल्याने सर्पदेवतेला त्रास होतो असे मानले जाते.

सुई, चाकू यांसारख्या कोणत्याही तीक्ष्ण आणि धारदार वस्तूंचा वापर या दिवशी अशुभ मानला जातो.

कोणत्याही प्रकारच्या जमिनीचे उत्खनन करू नका. असे केल्याने सापाचे बिळ जमिनीत तुटण्याची भीती असते.

नागपंचमीच्या दिवशी शिवलिंगाला किंवा नागदेवाला तांब्याच्या भांड्यात दूध अर्पण करू नये. पाण्यासाठी तांब्याचे भांडे आणि दुधासाठी पितळेचे भांडे वापरावे.

या दिवशी जिवंत सापाला दूध देऊ नका. दूध हे सापांसाठी विषासारखे असू शकते, म्हणून त्यांच्या मूर्तीवरच दूध अर्पण करावे.

* नागपंचमीची कथा

एक शेतकरी होता त्याला दोन मुलगे आणि एक मुलगी होती. एके दिवशी नांगरणी करताना नांगराने चिरडल्यामुळे सापाची तीन मुले मरण पावली. सर्प दुःखाने शोक करत राहिला पण नंतर त्याने आपल्या मुलाच्या मारेकऱ्याचा बदला घेण्याचा संकल्प केला आणि त्याच दिवशी रात्री नागाने शेतकरी, त्याची पत्नी आणि दोन्ही मुलांना चावा घेतला.

दुसऱ्या दिवशी शेतकऱ्याच्या मुलीला मारण्यासाठी नाग निघाला तेव्हा मुलीने हात जोडून दुधाने भरलेली वाटी समोर ठेवून माफी मागितली. मुलीच्या या प्रयत्नावर प्रसन्न होऊन नाग भाऊ आणि आई-वडील दोघांनाही जिवंत करतो. त्यामुळेच नागपंचमीला जमिनीचे उत्खनन करू नये, असे सांगितले जाते. आणि नागांचा प्रकोप टाळण्यासाठी या दिवशी त्यांची पूजा करावी.