23 ऑक्टोबर 2022 पासून दीपावलीचा पवित्र सण सुरू होत आहे. दिवाळी हा पाच दिवसांचा सण आहे. यानंतर छोटी दिवाळी आणि दीपावली साजरी केली जाते. दिवाळीनंतर गोवर्धन पूजा आणि भाऊबीजेचा सण येतो. मात्र, यावेळी छोटी दिवाळी आणि दीपावली एकाच दिवशी साजरी केली जात आहे.

छोट्या दिवाळीला नरक चतुर्दशी असेही म्हणतात. धनत्रयोदशीनंतरचा दिवस म्हणजे नरक चतुर्दशी. नरक चतुर्दशीच्या दिवशी देवी लक्ष्मीचे आगमन होते आणि घरातील दारिद्र्य दूर होते, असे मानले जाते. नरक चतुर्दशी साजरी करण्यामागे एक खास कारण आहे. तसेच नरक चतुर्दशीला छोटी दिवाळी म्हणण्याचे विशेष कारण आहे.

(Diwali Narak Chaturdashi 2022)

नरक चतुर्दशी कधी साजरी केली जाते?

दरवर्षी कार्तिक कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथीला नरक चतुर्दशी साजरी केली जाते. नरक चतुर्दशी धनत्रयोदशीच्या एक दिवसानंतर आणि दिवाळीच्या आधी साजरी केली जाते. यावेळी नरक चतुर्दशी 23 ऑक्टोबर रोजी संध्याकाळी 06.03 पासून सुरू होत आहे. दुसरीकडे, चतुर्दशी तिथी 24 ऑक्टोबर रोजी संध्याकाळी 5:27 वाजता समाप्त होईल. अशा स्थितीत नरक चतुर्दशी 24 ऑक्टोबर रोजी उदय तिथीनुसार साजरी केली जाईल.

छोट्या दिवाळीला नरक चतुर्दशी का म्हणतात?

हिंदू मान्यतेनुसार, या दिवशी भगवान विष्णूचा अवतार असलेल्या श्रीकृष्णाने नरकासुर या राक्षसाचा वध केला होता. नरकासुराच्या कारागृहात 16 हजारांहून अधिक महिला कैद होत्या, ज्यांना भगवान श्रीकृष्णाने मुक्त केले होते. तेव्हापासून छोटी दिवाळी ही नरक चतुर्दशी म्हणून साजरी केली जाते.

छोटी दिवाळी कशी साजरी करावी?

छोट्या दिवाळीनिमित्त घराची साफसफाई आणि सजावट केली जाते. घरातील रद्दी आणि खराब झालेल्या वस्तू बाहेर फेकल्या जातात. संध्याकाळी घराच्या दाराच्या दोन्ही कोपऱ्यांमध्ये दिवे लावले जातात. लक्ष्मीची पूजा केली जाते.

नरक चतुर्दशीला दिवे का लावले जातात?

या दिवशी संध्याकाळी दिवा लावण्याचीही परंपरा आहे. धार्मिक मान्यतेनुसार नरक चतुर्दशीच्या दिवशी यमराजाच्या नावाने दिवा लावला जातो. यमाची आराधना केल्याने अकाली मृत्यूचे भय नाहीसे होते असे म्हणतात. सर्व पापांच्या नाशासाठी आणि जीवनातील संकटांपासून मुक्तीसाठी, संध्याकाळी यमदेवाची पूजा केली जाते आणि घराच्या दाराच्या दोन्ही बाजूला नक्कीच दिवे लावले जातात.