भारतात India अनेक राजे-महाराजांनी आपत्कालीन परिस्थितीत राहण्यासाठी किंवा लपण्यासाठी किल्ले बांधले होते. हे किल्ले (Forts) आजही देशाची शान आहेत. यापैकी जिथे आपल्याला काही किल्ले त्यांच्या स्थापत्यकलेसाठी माहित आहेत, तिथे काही किल्ले असे आहेत जे शतकानुशतकेही आपल्यात दडलेले आहेत. आज आम्ही तुम्हाला ज्या किल्ल्याबद्दल सांगणार आहोत तो सुद्धा रहस्यांनी भरलेला आहे.

आम्ही बोलत आहोत गोलकोंडा किल्ल्याबद्दल (Golconda Fort), जो हैदराबादचे (Hyderabad) प्रमुख पर्यटन स्थळ म्हणूनही ओळखला जातो. देशातील सर्वात मोठ्या मानवनिर्मित तलावांपैकी एक असलेल्या हुसेन सागर तलावापासून ते सुमारे नऊ किलोमीटर अंतरावर आहे. सुरुवातीच्या काळात हा मातीचा किल्ला होता पण नंतर कुतुबशाही राजवटीत ग्रेनाइटमध्ये बदलला. असे म्हटले जाते की या किल्ल्याचे बांधकाम 1600 मध्ये पूर्ण झाले होते, परंतु ते 13 व्या शतकात काकतिया राजवंशाने सुरू केले होते.

हा किल्ला आजही स्थापत्य, पौराणिक कथा, इतिहास आणि रहस्यांसाठी ओळखला जातो. या किल्ल्याच्या बांधकामाशी एक रंजक इतिहास जोडला गेला आहे. असे म्हणतात की एके दिवशी एका मेंढपाळ मुलाला टेकडीवर एक मूर्ती सापडली. त्या मूर्तीची माहिती तत्कालीन शासक काकतीय राजाला मिळाल्यावर, ते पवित्र स्थान मानून, त्याच्याभोवती मातीचा किल्ला बांधला, जो आज गोलकोंडा किल्ला म्हणून ओळखला जातो.

असे मानले जाते की या किल्ल्यात काही गुप्त बोगदे आहेत, जे दरबार हॉलपासून सुरू होते आणि डोंगराच्या पायथ्याशी असलेल्या महालापर्यंत जातात. असे म्हटले जाते की ते सुटण्याचा मार्ग म्हणून बांधले गेले होते, परंतु कोणालाही ते सापडले नाही. हैदराबाद आणि सिकंदराबाद या दोन शहरांना डोळ्यासमोर ठेवून डोंगराच्या माथ्यावर बांधलेला दरबार हॉल पाहूनच या किल्ल्याच्या भव्यतेचा अंदाज येतो. इथे जाण्यासाठी हजार पायऱ्या चढाव्या लागतात.

या किल्ल्याचे सर्वात मोठे रहस्य म्हणजे हा किल्ला अशा प्रकारे बांधण्यात आला आहे की गडाच्या माळावर कोणी टाळ्या वाजवल्यास त्याचा बाला हिसार दरवाज्यातून येणारा आवाज संपूर्ण किल्ल्यात ऐकू येतो. या ठिकाणाला 'तालिया मंडप' किंवा आधुनिक आवाजाचा गजर असेही म्हणतात. तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की आज ब्रिटीशांकडे असलेला आपला कोहिनूर हैदराबादमधील गोलकोंडा येथूनच सापडला होता. दरिया-इ-नूर, नूर-उल-ऐन हिरा, होप डायमंड आणि रीजेंट डायमंड यांसारखे जगप्रसिद्ध हिरे गोलकोंडाच्या खाणींमध्ये उत्खनन करण्यात आल्याचेही सांगितले जाते.