इशान्येत पुन्हा एकदा भाजपचे कमळ फुलतांना दिसत आहे. तर कॉंग्रेसचे राजकीय मैदान आकुंचित होतांना दिसत आहे. त्रिपुरा,नागालॅंड आणि मोघालय विधानसभा निवडणुकीचे निकाल 2 मार्च रोजी येतील, परंतु त्याआधी प्रकाशित वृत्तानुसार भाजपचे वर्चस्व दिसून येते. (Prime Minister Modi's magic continues in Exit Poll 2023)

त्रिपुरामध्ये काँग्रेस-डावी आघाडी आणि टिपरा माथोची बाजी भाजपसमोर चालली नाही, तर नागालँडमध्ये भाजप-एनपीपी युती निष्प्रभ राहिली, तर मेघालयात गेल्यावेळेप्रमाणे कोणत्याही पक्षाला बहुमत मिळताना दिसत नाही.

ईशान्येतील त्रिपुरा, नागालँड आणि मेघालय या तीन राज्यांमध्ये विधानसभेच्या 60-60 जागा आहेत. तिन्ही राज्यांमध्ये भाजप 2018 पासून स्वबळावर किंवा युतीने सरकार चालवत आहे. त्रिपुरामध्ये भाजप स्वबळावर सत्तेत असून एकट्याने निवडणूक रिंगणात उतरली होती.

मेघालयमध्ये, भाजपने नॅशनल पीपल्स पार्टी सोबत आघाडी करून सरकार स्थापन केले, परंतु यावेळी त्यांनी स्वतंत्रपणे निवडणूक लढवली.

नागालँडमध्ये नॅशनलिस्ट डेमोक्रॅटिक प्रोग्रेसिव्ह पार्टी भाजपसोबत युती करून सत्तेत होती आणि त्यांच्यासोबत निवडणूक रिंगणात उतरली. एक्झिट पोलच्या (Exit Poll) सर्वेक्षणाचे निकालात रुपांतर झाल्यास ईशान्य भाग भाजपचा मजबूत बालेकिल्ला बनत असल्याचे दिसते.

त्रिपुरामध्ये भाजपचे (BJP) वर्चस्व त्रिपुरा विधानसभा निवडणुकीत मुख्यमंत्री माणिक साहा यांच्या नेतृत्वाखाली आणि पंतप्रधान मोदींच्या (PM Modi) चेहऱ्यावर निवडणूक लढवण्याची भाजपची बाजी यशस्वी ठरली, तर काँग्रेससोबत युती करण्याची डाव्यांची रणनीती कामी येऊ शकली नाही . 

अॅक्सिस माय इंडिया आणि आजतक च्या सर्वेक्षणात त्रिपुरा विधानसभेच्या 60 जागांपैकी भाजपला 36 ते 45 जागा मिळत आहेत तर डाव्या-काँग्रेसला त्यांच्या खात्यात फक्त 9 ते 11 जागा मिळत आहेत.

त्रिपुराच्या राजघराण्यातील टिपरा मोथा प्रद्योत बर्मन यांना 9 ते 16 जागा मिळताना दिसत आहेत, जे त्रिपुरातील एक प्रमुख राजकीय शक्ती म्हणून उदयास येत आहे. 

त्रिपुराच्या राजकारणात भाजपशी मुकाबला करण्यासाठी 25 वर्षे जुने राजकीय वैर विसरून डावे आणि काँग्रेस एकत्र आले, पण भाजपसमोर उभे राहू शकले नाहीत. त्यांना 2018 च्या तुलनेत कमी जागा मिळताना दिसत आहेत.

युतीपेक्षा टिपरा मोठयाचे चांगले काम होताना दिसत आहे. 2018 मध्ये भाजपला 36 जागा मिळाल्या होत्या, पण यावेळी हा आकडा वाढताना दिसतो, तेव्हा एकट्या डाव्यांना 16 जागा मिळाल्या आणि काँग्रेसला एकही जागा मिळाली नाही.

काँग्रेससोबत एकत्र निवडणूक लढवूनही या आकड्याच्या जवळपास पोहोचता आलेले नाही. 

त्रिपुरामध्ये (Tripura) यावेळी भाजपला 45 टक्के मते मिळाल्याचे दिसत आहे, तर काँग्रेस-डाव्या आघाडीला 32 टक्के मते मिळू शकतात, तर 2018 मध्ये काँग्रेस आणि डाव्यांना मिळून 50 टक्के मते मिळाली होती. यावेळी मतांची टक्केवारी 18 टक्क्यांनी कमी होऊ शकते. टिपरा माथोला 20 टक्के मते मिळू शकतात. 

यावरून एक गोष्ट स्पष्ट होते की, आदिवासी पट्ट्यात टिपरा मठांनी काँग्रेस आणि डाव्यांसह भाजपच्या व्होटबँकेलाही तडाखा दिला आहे. पश्चिम बंगालच्या अनेक मंत्र्यांनी त्रिपुराला खूप भेट दिली, पण टीएमसी प्रभाव दाखवू शकली नाही. तृणमूल हा केवळ मतांचा कट रचणारा पक्ष असल्याचे दिसून येत आहे. 

मेघालयात भाजप-काँग्रेसचा किंगमेकर कोण? 

मेघालयात भाजप आणि काँग्रेस हे दोन्ही राष्ट्रीय पक्ष स्वबळावर सत्तेत परत येऊ शकत नसले तरी ते किंगमेकरच्या भूमिकेत नक्कीच दिसत आहेत. अॅक्सिस माय इंडिया आणि आज तकच्या सर्वेक्षणानुसार, मेघालयमध्ये कोणत्याही पक्षाला स्वबळावर बहुमत मिळत नसल्याचे दिसत आहे. 

NPP 18 ते 24 जागांसह सर्वात मोठा पक्ष असल्याचे दिसते, परंतु बहुमतापासून कोसो दूर असल्याचे दिसते. भाजपला 4 ते 8 जागा मिळताना दिसत आहेत, तर काँग्रेसला 6 ते 12 जागा मिळू शकतात तर इतरांना 4 ते 8 जागा मिळू शकतात. 

2018 च्या विधानसभा निवडणुकीत काँग्रेस 21 जागांसह सर्वात मोठा पक्ष म्हणून उदयास आला तर एनपीपीला 20 आणि भाजपला दोन जागा मिळाल्या. अशा प्रकारे एनपीपी आणि भाजपने मिळून सरकार स्थापन केले. या निवडणुकीत सर्वच पक्ष एकटेच रिंगणात उतरले. 

भाजप आणि एनपीपीही वेगवेगळे नशीब आजमावत होते. एक्झिट पोलच्या सर्वेक्षणाचे निकालात रुपांतर झाल्यास एनपीपी राज्यातील सर्वात मोठा पक्ष ठरू शकेल, परंतु राज्यातील सत्तेची चावी भाजप आणि काँग्रेसच्या हातात असेल. 

अशा परिस्थितीत एनपीपी कोणासोबत सरकार बनवणार, हे पाहावे लागेल. काँग्रेसला पर्याय म्हणून ममता बॅनर्जींच्या टीएमसीने मेघालयात प्रवेश केला होता, पण त्यांना कोणताही करिष्मा दाखवता आला नाही. काँग्रेसच्या मार्गात नक्कीच अडथळा आहे.

नागालँडमध्ये भाजप आघाडीचे वर्चस्व

नागालँडमध्ये एनडीपीपीसोबत निवडणूक लढवण्याचा भाजपचा डाव यशस्वी ठरला आहे. अॅक्सिस माय इंडिया आणि आज तकच्या सर्वेक्षणानुसार भाजप-एनपीपी युतीला स्पष्ट बहुमत मिळताना दिसत आहे. 

आघाडीला 38 ते 48 जागा मिळू शकतात तर काँग्रेसला 1 ते 2, एनपीएफला 3 ते 8 जागा मिळण्याची शक्यता आहे. नागालँडमधील विरोधकांकडे कोणताही विशिष्ट राजकीय आधार नाही, तर सीएम नेफियू रिओ यांच्यासमोर निवडणूक लढवण्याची बाजी NDPP आणि भाजपसाठी फायदेशीर ठरली.

नागालँड 2018 च्या विधानसभा निवडणुकीत पक्षाने NDA सोबत आघाडी करून निवडणूक जिंकली होती. 2018 च्या निवडणुकीत एनडीएला 32 जागा मिळाल्या होत्या तर नागा पीपल्स फ्रंटला 27 जागा मिळू शकल्या. 

एनडीएच्या निवडणुका निफियू रिओच्या तोंडावर लढल्या गेल्या, ज्यामध्ये एनडीपीपीने 40 जागांवर आणि भाजपने 20 जागांवर निवडणूक लढवली. राज्यातील 60 जागांपैकी भाजप आणि त्याचा मित्रपक्ष एनडीपीपीला 38 ते 48 जागा मिळताना दिसत आहेत. अशा प्रकारे पूर्ण बहुमताने सरकार स्थापन होत आहे.