वाल्मिकी फालेरो

होली स्पिरिट चर्चचे चॅपल फिलियल आणि मोठ्या संख्येने ख्रिश्चनांची सेवा करणारे कपेल म्हणून १७६१ पासून आर्किडाओसिसने कपेलला मान्यता दिली. फादर जुझे मॅनोएल बाल्थाझार फालेरो (१८०८-५२, मडगाव येथील याजक, लेखकाचे पूर्वज) यांनी वयाच्या ३२व्या वर्षी रिअल सेमिनारिओ डी शोरांव येथे प्राध्यापक म्हणून १८३५पासून काही काळ कॅपेलाओ क्युरा म्हणून काम केले.

१८४७मध्ये त्याचे व्हॉइस रेक्टर, आध्यात्मिक संचालक आणि कदाचित वयाच्या ४४व्या वर्षी शोराव येथे प्लेगला बळी पडण्यापूर्वी राशोल येथे परीक्षक म्हणून व सेक्रेड थिओलॉजीचे डीन म्हणूनही ते नावारूपास आले. १९०३मध्ये कपेल स्वतंत्र पॅरिश चर्चमध्ये उभारण्यात आले.

जुझे कोलासोच्या वंशजांना वारशाने बरीच संपत्ती मिळाली असेल; परंतु ते खूप परोपकारीदेखील होते. शेवटचा वारस, तेलमा कोलासोचा विवाह इंग्यशी झाला होता. जुझे कार्मो लॉरेन्स, चर्चच्या छतावरील उप-विभागात आधी पाहिलेल्याप्रमाणे. तेलमा आणि जुझे यांना कोणतीही समस्या नव्हती.

त्यांनी नुवेमधील ३५ एकर जमीन नन्सच्या अपोस्टोलिक कार्मेल मंडळीला भेट म्हणून दिली आणि १९७२मध्ये नुवे चर्चच्या जमिनी आर्कडायोसीजला हस्तांतरित केल्या. त्यांच्या उदारतेमुळेच आज नुवे चर्चजवळ त्यातील जमिनींची मालकी आहे.

गोव्यातील पहिले व एकमेव असे स्थान असलेले, फक्त-महिलांसाठी खास कॉलेज, कार्मेल कॉलेज आणि त्याच्या संलग्न संस्थाही त्यांच्यामुळेच मिळाल्या.

नुवे चर्चच्या अखत्यारीत आता त्याच्या ग्रामीण भागात अकरा कपेल आहेत : अनुझ येथील अवर लेडी ऑफ मिरॅकल्स चॅपल, बेलोय येथील अवर लेडी ऑफ पर्पेच्युअल सकर, डोंगोरिम-ओ-ग्रँडे येथील अवर लेडी ऑफ द माउंट, दुगे येथील सेंट सेबॅस्टियन, गांवलाय येथे अवर लेडी ऑफ वेलांकिणी, गिरी येथील सेंट सेबॅस्टियन, मुर्डा-ओ-पेक्वेनो येथील सेंट जोस, मुर्डा-ओ-ग्रँडे येथील अवर लेडी ऑफ पीटी आणि सेंट सेबॅस्टियन कपेल्स, ओडघी येथील होली क्रॉस आणि पाटेपूर येथील अवर लेडी ऑफ फातिमा.

३. अंबाजीतील सेक्रेड हार्ट ऑफ जीझस (१७३०).

४. फातोर्डामधील अवर लेडी ऑफ रोझरी (१७६९). हे कपेल १७६७ आणि १७६९च्या दरम्यान त्याच भागातील कस्टोडिओ फ्रान्सिस्को डी नोरोन्हा यांनी बांधले होते. १९ जुलै १७६९ रोजी त्याला कपेल घोषित करण्यात आले. २००२मध्ये कपेलला स्वतंत्र पॅरिश चर्च म्हणून मान्यता मिळाली. त्याच वर्षी नवीन चर्च इमारत बांधण्यात आली.

जुनी रचना अजूनही तशीच आहे. या प्रकरणात जागेची अडचण असावी (जशी आके येथील सेंट सेबॅस्टियन चर्चमध्येदेखील आहे जेथे जुन्या आणि नवीन संरचना शेजारी शेजारी उभ्या आहेत). नूतनीकरण करताना अशा जुन्या कपेल संरचना तशाच ठेवून त्यासमोर नवीन रचना उभारली जाऊ शकते.

५. बोर्डा येथील सेंट ज्योकिम (१७८६). राशोलच्या बराचशा भागातील लोक बोर्डा येथे स्थायिक झाल्यानंतर ९ ऑक्टोबर १७८३ रोजी हे कपेल अधिकृत करण्यात आले. यापूर्वी जुलै १७८०मध्ये, रहिवाशांनी अवर लेडी ऑफ इमॅक्युलेट कन्सेप्शनच्या कपेलची एक मोठी आवृत्ती तयार करण्याचा निर्णय घेतला होता जो विद्यमान संरचनेच्या पश्चिमेस सुमारे ५० मीटरच्या अंतरात ही इमारत आकारास येणार होती.

रहिवाशांनी आपले ८०० झेराफिन्सचे प्रारंभिक योगदान, होली स्पिरिटचे विकार, फादर क्रिस्टोव्हम डी अल्बुकर्क (१७७६-८३, मडगाव येथील, १७८३ निधन पावले) यांच्याकडे सुपूर्द केले. मूळ देणगीदारांची यादी अस्तित्वात आहे.

याशिवाय, रहिवाशांनी योगदान दिले आणि जवळच एक तेल गिरणी उभारली ज्याचा नफा नवीन इमारतीच्या बांधकामासाठी गेला. १७८३मध्ये केव्हातरी बांधकाम सुरू झाले आणि १७८६पर्यंत पूर्ण झाले.

कपेल अवर लेडी ऑफ इमॅक्युलेट कन्सेप्शनला कॉन्सिक्रेट केले जाणार होते; परंतु त्याऐवजी सेंट ज्योकिमला कसे कॉन्सिक्रेट केले गेले. याच्या दोन कथा आहेत. पहिली अशी आहे की, जुने गोवे येथील कॉन्व्हेंट्सना फार पूर्वीपासून मेणाचा पुरवठा करण्याच्या व्यवसायात असलेले स्थानिक बार्नेटो कुटुंब होते.

कपेल निधीसाठी मूळ देणगीदारांपैकी एक असलेल्या या कुटुंबाने कपेल बांधले जात असताना एका कॉन्व्हेंटमधून सेंट ज्योकिमचा पुतळा आणला. दुसऱ्या एका कथेनुसार, एक नवीन कपेल बांधले जात आहे हे पाहून जात असलेल्या एका जेझुइटने रहिवाशांना सुचवले की ते सेंट ज्योकिम यांना समर्पित करावे. कारण एक एक गौरवशाली सेंट होते, ज्यांना तोपर्यंत, गोव्यात एकही चर्च किंवा कपेल समर्पित केले गेले नव्हते.

सेंट ज्योकिम कपेल येथे २० ऑगस्ट १७८६ रोजी पहिला मास साजरा करण्यात आला. ऑगस्टमध्ये साजरी होणारे कपेल फेस्त ‘पेरांचे फेस्त’ (पेरूंची जत्रा) म्हणून ओळखली जाते. मडगावमधील प्रमुख कपेलपैकी एक असलेल्या या कपेलला आता त्याची स्वतःची स्मशानभूमी आणि घोगळ येथे ख्रिस्त द किंग प्रार्थना सभागृह आहे.

हे कपेल स्वतंत्र पॅरिश चर्चमध्ये उभारण्यात येण्याआधी फक्त काही काळाची बाब आहे. डॉ. जुझे परेरा (१९३१-२०१५) त्यांच्या मूळ गावातून म्हणजे कुडतरी येथून सायकलवरून त्यांच्या ट्रेडमार्क शॉर्ट पँट आणि बुश शर्टमध्ये या कपेलपर्यंत २१ वर्षे येजा करत होते, तेही कपेलच्या पवित्रतेला शोभेल, अशी भित्तिचित्रे रंगवण्यासाठी.

६. मुंगुल येथील माउंट कार्मेलची अवर लेडी. या कपेलची स्थापना स्पीकर म्हणून ओळखले जात असलेल्या सेंट फिलीप नेरीच्या याजक मंडळींनी केली होती. जुनी वास्तू कोसळली आणि विद्यमान इमारत १९१७मध्ये बांधली गेली आणि १० फेब्रुवारी १९१८ रोजी आशीर्वादित झाली.

७. अवर लेडी ऑफ ग्रेस (१८१२). १९व्या शतकात सध्याच्या चोक-ए-ब्लॉक म्युनिसिपल स्क्वेअरवर जीवनाचे एकमेव चिन्ह होते ते म्हणजे बटालाओ दो प्रिमिएरो रेजिमेंतो दे इन्फटेरिआ (पहिल्या इन्फन्ट्रीची बटालियन). त्याची बॅरेक्स होती जिथे नंतर दगडी आणि मोर्टारच्या संरचनेत रिपार्तिसाओ दोस सर्व्हिसेस द फाजेंद किंवा तालुका महसूल कार्यालय (जुनी पण अस्तित्वात असलेल्या दक्षिण गोवा जिल्हा जिल्हाधिकारी इमारतीसाठी १९८७ मध्ये पाडण्यात आले) होते.

१८११मध्ये, रेजिमेंट कमांडर, ब्रिगेडियर ऑगस्तिन जुझे द मोता यांनी कपेलसाठी याचिका केली. ६ जानेवारी १८१२ रोजी ‘मळ’ म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या जवळच्या जागेवर बांधकाम सुरू झाले. कपेल दा नॉसा सेनोरा दा ग्रासा चार महिन्यांत तयार झाले.

डिचोली आणि शोरांवमधील पोर्तुगीज लष्करी कपेलदेखील अवर लेडी ऑफ ग्रेस यांना समर्पित होते; परंतु हे कॅपेला डी बटाल्हो (बटालियनचे कपेल) किंवा कॅपेला रेजिमेंटल (रेजिमेंटचे कपेल) म्हणून ओळखले जाऊ लागले.