इन्कम टॅक्स (Income tax) रिटर्न भरण्याची शेवटची तारीख 31 डिसेंबर आहे, पण इन्कम टॅक्स रिटर्नमध्ये कॅपिटल गेन देण्यास अजिबात विसरू नका. ITR फॉर्म 2 आणि 3 च्या शेड्यूल सीजीमध्ये भांडवली नफ्याबद्दल माहिती द्यावी लागेल. मालमत्तेची विक्री करता, म्‍हणजे कोणत्‍याही प्रकारच्‍या मालमत्‍तेची विक्री करता, तेव्हा त्यावर कमावल्‍या नफ्याला कॅपिटल गेन म्हणतात.

भांडवली नफ्याचे दोन प्रकार आहेत. एक अल्प मुदतीचा आणि दुसरा दीर्घकालीन भांडवली नफा. विकता त्या चार मालमत्ता ज्यावर भांडवली नफा मिळवता ते म्हणजे सोने, रिअल इस्टेट, शेअर्स किंवा म्युच्युअल फंडांची (real estate, shares or mutual funds) युनिट्स. हे चार ठेवलेल्या वेळेनुसार कर भरावा लागेल. एप्रिल 2018 पूर्वी, शेअर्समधील गुंतवणुकीतून दीर्घकालीन भांडवली नफ्यावर कर आकारला जात नव्हता.

लाँग टर्म कॅपिटल गेन टॅक्स

सोन्याबद्दल (Gold) ते तीन वर्षे ठेवल्यानंतर ते विकले तर त्यावर 20% कर अधिक 4% उपकरासह दीर्घकालीन भांडवली नफा होतो. परंतु जर ते तीन वर्षापूर्वी विकले तर तो शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन टॅक्स असेल आणि तो नफा उत्पन्नात जोडला जाईल आणि टॅक्स स्लॅबनुसार हा कर भरावा लागेल.

आता जर रिअल इस्टेट किंवा मालमत्तेबद्दल बोलायचे झाले तर तुम्ही मालमत्ता दोन वर्षांसाठी धरून ठेवल्यास एलटीसीजी आणि त्यापूर्वी विक्री केली तर उत्पन्नात नफा जोडून स्लॅबनुसार कर भरावा लागेल. मालमत्तेवर 20% LTCG लागू होईल, ज्यामध्ये महागाई निर्देशांकाचा लाभ उपलब्ध असेल, म्हणजेच, ज्या किंमतीला सवलतीने खरेदी आणि विक्री केली जाते ती किंमत प्रचलित महागाईच्या तुलनेत समायोजित केली जाते.

दुसरीकडे, जर शेअर्सवर LTCG द्यायचा असेल तर तो 1 वर्षासाठी धरून ठेवणे आवश्यक आहे. 1 लाखांपर्यंतच्या शेअर्सच्या नफ्यावर सूट देण्यात आली आहे आणि यापेक्षा जास्त नफ्यावर 10% दराने कर आकारला जाईल. एक वर्षापूर्वी शेअर्स विकल्यास 15% STCG आकारला जाईल. एक वर्षासाठी इक्विटी MF धारण न केल्यास, 15% STCG आणि एक वर्षानंतर 10% LTCG 1 लाखापेक्षा जास्त नफ्यावर द्यावा लागेल.

ITR

तज्ज्ञांच्या मते, एखाद्या गुंतवणूकदाराने आयकर रिटर्न भरताना एलटीसीजीची माहिती दिली नाही, तर त्याच्यावर कठोर कारवाई केली जाऊ शकते.