कोणीही पाण्याशिवाय जगू शकत नाही. 'पाणी हे जीवन आहे' असेही म्हटले आहे. पाण्याशिवाय जीवनाची कल्पना करणे देखील निरर्थक वाटते. जगातील सर्व प्राणी जवळजवळ दररोज पाण्याचे सेवन करतात. संतुलित प्रमाणात पाण्याचे सेवन केल्याने एखादी व्यक्ती निरोगी राहते, परंतु आपण त्याकडे दुर्लक्ष केले तर आपण डिहायड्रेशनचा बळी बनू शकता. मात्र जास्त पाणी पिणे देखील हानिकारक असल्याचे सिद्ध होते. जास्त पाणी पिण्यावर मूत्रपिंडावर प्रतिकूल परिणाम होतो.

विशेषत: जेवण करतांना लोक पाणी पितांना विष्काळजीपणा करतात. त्यांना योग्य पाणी पीण्याचे योग्य नियम माहित नसते. मात्र अन्न जेवण करतांना भरपूर पाणी पीण्याची सवय आहे, असे लोक आहेत ज्यांना जेवणानंतरच पाण्याचे सेवन करतात.  पाणी पिण्याबद्दल लोकांमध्ये बरेच फरक आहेत. काही लोक ते चांगले मानतात आणि काहींना ते चूकीचे वाटते. आता आयुर्वेदात जेवतांना पाणी पिण्याचे नियम  कसे आणि कोणते हे जाणून घेऊया?

जेवणापूर्वी पाण्याचे सेवन

बरेच लोक जेवणापूर्वी पाणी पितात. जे जेवणापूर्वी कमीतकमी एक ग्लास पाणी पितात. परंतु आयुर्वेदात ही पद्धत पूर्णपणे चुकीची आहे असे मानले जाते. असे म्हटले जाते की असे केल्याने आपल्या शरीरात कमजोरी आणि अशक्तपणा येवू शकते. म्हणून आयुर्वेदात जेवणापूर्वी पाणी पिण्यास मनाई आहे.

जेवण झाल्यानंतर पाण्याचे सेवन

जेवण केल्यानंतर लगेच बरेच लोक पाणी पितात. वास्तविक, ही पद्धत आपल्या मेंदूला ट्रिगर करते की आपले जेवण संपले आहे. परंतु आयुर्वेदात या पद्धतीला चुकीचे मानले गेले आहे. तेव्हा आपण आयुर्वेदावर विश्वास ठेवला तर जेवणानंतर पाणी प्यायल्याने लठ्ठपणाचा धोका वाढतो.

जेवण करतांना पाण्याचे सेवन

आयुर्वेदात जेवतांना पाणी पिणे योग्य समजले जाते.  बरेच लोक त्यांच्यामध्ये जेवण दरम्यान घूट-घूट पाणी पितात. जे खंडीत  करण्यास मदत करते आणि जेवण लवकर आणि अचूक पचते. जेवताना आपण हलके कोमट पाणी प्यावे. कोमट पाण्याचे सेवन केल्याने आपल्या शरीरात अन्न योग्य प्रकारे पचण्यास उपयुक्त ठरते.