Manish Jadhav
बुऱ्हाणपूर हा किल्ला किंवा शहर मध्ययुगीन काळात मोगल साम्राज्याच्या दक्षिणेकडील महत्त्वाच्या लष्करी व व्यापारी केंद्रांपैकी एक होते. त्यामुळे यावर ताबा मिळवणे मोलाचे होते.
दक्षिण भारतावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी औरंगजेबाने बुऱ्हाणपूरला आपला तळ बनवले होते. या ठिकाणाहूनच तो मराठा साम्राज्याविरुद्धच्या हालचालींवर लक्ष ठेवत असे.
छत्रपती संभाजी महाराजांनी छत्रपती झाल्यानंतर अवघ्या सहा महिन्यांत, 1680 मध्ये बुऱ्हाणपूर शहरावर अचानक छापा टाकला. हा हल्ला इतका वेगवान होता की मोगलांना सावरण्याची संधी मिळाली नाही.
शंभूराजांच्या या हल्ल्यात मराठा सैन्याने बुऱ्हाणपूरची मोठी लूट केली. मोगलांच्या अंदाजानुसार, मराठ्यांनी सुमारे 1 कोटीहून अधिक रुपयांची संपत्ती आणि घोडे येथून जप्त केले.
बुऱ्हाणपूरवरील हा हल्ला म्हणजे संभाजी महाराजांनी आपले नेतृत्व आणि सामर्थ्य सिद्ध करण्याची पहिली मोठी मोहीम होती. या हल्ल्यामुळे मोगल दरबारात मोठी खळबळ माजली.
संभाजी महाराजांनी शहर लुटले, पण शहराच्या बाहेरील भक्कम असलेल्या किल्ल्यावर थेट हल्ला करणे टाळले. त्यांचे मुख्य उद्दिष्ट मोगलांची संपत्ती आणि राजकीय दरारा कमी करणे हे होते.
या हल्ल्यानंतर मोगलांनी बुऱ्हाणपूर आणि आजूबाजूच्या प्रदेशातील सुरक्षा व्यवस्था अधिक मजबूत केली, जो संभाजी महाराजांच्या धाडसी धोरणाचा एक मोठा परिणाम होता.
दुर्दैवाने, छत्रपती संभाजी महाराजांना पकडल्यानंतर औरंगजेबाने याच बुऱ्हाणपूरच्या आसपासच्या प्रदेशातून त्यांना अहमदनगर आणि नंतर तुळापूर येथे नेले होते, त्यामुळे हे ठिकाण त्यांच्या आयुष्यातील महत्त्वाच्या घटनांशी जोडले गेले आहे.
दैनिक गोमंतकचे सदस्य व्हा
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read Goa news in Marathi and Goa local news on Tourism, Business, Politics, Entertainment, Sports and Goa latest news in Marathi on Dainik Gomantak. Get Goa news live updates on the Dainik Gomantak Mobile app for Android and IOS.