Akshata Chhatre
जेव्हा अचानक वीज जाते आणि खोलीत अंधार दाटून येतो, तेव्हा आपले डोळे पूर्णपणे हार मानतात की मेंदू आपले काम चालू ठेवतो?
आपण नेहमी मानतो की 'पाहणे' पूर्णपणे प्रकाशावर अवलंबून असते, पण पूर्ण अंधारात आपला मेंदू एक अविश्वसनीय खेळ सुरू करतो!
'पाहणे' म्हणजे काय, हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. वास्तविक, प्रकाशाची किरणे वस्तूवर पडून ती आपल्या डोळ्यांपर्यंत परत आल्यावरच आपल्याला ती वस्तू दिसते.
आपल्या डोळ्याच्या मागील बाजूस असलेल्या रेटिनामध्ये दोन प्रकारच्या पेशी असतात; रंग आणि तीव्र प्रकाशात पाहण्यासाठी मदत करते. ज्याला 'रॉड्स' म्हणतात. या 'रॉड्स' पेशी खूप कमी प्रकाशातही काम करू शकतात आणि अंधारात पाहण्यास मदत करतात.
जेव्हा खोलीत पूर्ण अंधार असतो, तेव्हा आपले 'रॉड्स' सक्रिय होतात. पण केवळ डोळेच नाही, तर खरी जादू मेंदूत घडते.
अनेकदा तुम्ही पाहिले असेल की अंधारात एखादी वस्तू, जी फक्त ब्लँकेट असू शकते, ती एखाद्या भूतासारखी किंवा विचित्र आकृतीसारखी दिसते.
आपण अंधारात 'पाहू' शकत नाही, तर आपला मेंदू आपल्या जुन्या माहितीचा, आवाजाचा आणि कल्पनेचा वापर करून अंदाज लावतो की वस्तू कुठे आहेत. म्हणूनच आपण अंधारात ठेच न लागता काही अंतर चालू शकतो.