Sameer Amunekar
कोकणच्या निळ्याशार सागरकिनारी उभा असलेला विजयदुर्ग किल्ला “पूर्वेचा जिब्राल्टर” म्हणून प्रसिद्ध आहे.
किल्ल्याचा इतिहास सुमारे आठशे वर्षांपर्यंत मागे जातो. शिलाहार राजवंशातील राजा भोज दुसऱ्याने १२व्या शतकात याची निर्मिती केली होती. त्यावेळी किल्ल्याला “गेरिया” असे नाव दिले होते.
अरबी समुद्राच्या किनारी वसलेला हा किल्ला लष्करी दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाचा ठरला.
१६५३ मध्ये छत्रपती शिवाजी महाराजांनी आदिलशाहीकडून किल्ला जिंकला आणि विजयाचे प्रतीक म्हणून त्याचे नाव “विजयदुर्ग” ठेवले.
भक्कम तटबंदी, गूढ बोगदे आणि अतूट संरक्षणव्यवस्था यामुळे किल्ला अजेय मानला जात असे.
किल्ला अनेक लढायांचा साक्षीदार आहे, ज्यात छत्रपती शिवाजी महाराजांचे पराक्रम आणि कान्होजी आंग्र्यांचे अभेद्य आरमार यांचा समावेश आहे.
विशाल तटबंदीवर उभे राहून अथांग समुद्राकडे पाहताना इतिहास जिवंत होतो आणि प्रत्येक दगडात पराक्रम, धैर्य आणि समुद्री सामर्थ्याची कहाणी अनुभवायला मिळते.