Manish Jadhav
तानाजी मालुसरे हे छत्रपती शिवाजी महाराजांचे बालपणीचे मित्र आणि अत्यंत विश्वासू सहकारी होते. त्यांनी महाराजांच्या अनेक मोहिमांमध्ये भाग घेतला.
तानाजींची शिवाजी महाराजांवर अफाट निष्ठा होती. महाराजांच्या एका हाकेसरशी ते कोणतीही कामगिरी पार पाडण्यास तयार असत.
जेव्हा शिवाजी महाराजांनी कोंढाणा किल्ला जिंकण्याचा निर्धार केला, तेव्हा तानाजी मालुसरे आपल्या मुलाच्या लग्नाची तयारी करत होते. पण महाराजांनी 'आधी लगीन कोंढाण्याचे, मग माझ्या मुलाचे' असे म्हटले होते.
4 फेब्रुवारी 1670 रोजी तानाजींनी आपल्या मावळ्यांसह कोंढाणा किल्ल्यावर चढाई केली. त्यांनी 'घोरपडी'च्या साहाय्याने किल्ल्याच्या एका दुर्गम कड्यावरुन वर चढून प्रवेश केला, जी एक अत्यंत धाडसी कृती होती.
किल्ल्यावर पोहोचल्यानंतर तानाजींचा मुघल किल्लेदार उदयभान राठोडशी तुंबळ युद्ध झाले. या युद्धात तानाजींनी अफाट शौर्य दाखवले.
उदयभान राठोडशी लढताना तानाजी मालुसरे गंभीर जखमी झाले आणि त्यांनी स्वराज्यासाठी आपले प्राण अर्पण केले. ते धारातीर्थी पडले तरी त्यांच्या मावळ्यांनी हिंमत न हारता किल्ला जिंकला.
तानाजींच्या बलिदानाचे वृत्त ऐकून शिवाजी महाराजांना खूप दुःख झाले. ते म्हणाले, "गड आला, पण माझा सिंह गेला." यानंतर कोंढाणा किल्ल्याचे नाव बदलून सिंहगड असे ठेवण्यात आले.
तानाजी मालुसरे यांचा पराक्रम आणि बलिदान हे आजही महाराष्ट्राच्या इतिहासात शौर्य आणि त्यागाचे प्रतीक म्हणून प्रेरणा देत आहे.