Sameer Amunekar
१० नोव्हेंबर १६५९ रोजी छत्रपती शिवाजी महाराजांनी आदिलशाही सरदार अफजलखानाचा वध करून इतिहासातील एक धाडसी पराक्रम केला. हा दिवस “शिवप्रताप दिन” म्हणून ओळखला जाऊ लागला.
आदिलशहाने स्वराज्य संपवण्यासाठी अफजलखानाला विशाल सैन्यासह महाराजांविरुद्ध पाठवले होते. अफजलखानाने मार्गात अनेक देवळे उद्ध्वस्त केली आणि प्रचंड आतंक निर्माण केला.
शिवाजी महाराजांनी प्रतापगडावर अफजलखानाला भेटण्याचे आमंत्रण दिले. या भेटीत अफजलखानाने कपटाने महाराजांना मिठी मारून हल्ला करण्याचा प्रयत्न केला.
महाराजांनी आपल्या सुरक्षेसाठी “वाघनखं” आणि “चिलखत” घातले होते. त्यांनी तत्परतेने स्वतःचा बचाव करून अफजलखानावर हल्ला करत त्याचा वध केला.
या घटनेने शिवाजी महाराजांना स्वराज्याचा पहिला निर्णायक लष्करी विजय मिळवून दिला. अफजलखानाच्या सैन्याचा पराभव करून महाराजांनी प्रचंड प्रतिष्ठा मिळवली.
अफजलखानाच्या मृत्यूनंतर महाराजांनी जलदगतीने कोकणातील आणि साताऱ्याच्या आसपासच्या अनेक किल्ल्यांवर ताबा मिळवला.
१० नोव्हेंबर रोजी संपूर्ण महाराष्ट्रात शिवप्रताप दिन मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो, आणि हा दिवस शौर्य, चातुर्य आणि स्वाभिमानाचा प्रतीक मानला जातो.