Sameer Amunekar
शिवनेरी किल्ल्यावर १९ फेब्रुवारी १६३० रोजी छत्रपती शिवाजी महाराजांचा जन्म झाला. त्यामुळे हा किल्ला मराठी इतिहासात सर्वात पवित्र आणि गौरवशाली ठिकाण मानला जातो.
किल्ला डोंगरमाथ्यावर वसलेला असून त्याचे बांधकाम मजबूत व अभेद्य स्वरूपाचे आहे. त्यामुळे तो शत्रूपासून सुरक्षित राहण्यासाठी महत्त्वाचा ठरला.
शिवाजी महाराजांच्या बालपणीच्या सुरक्षेसाठी आणि युद्धकलेच्या प्रशिक्षणासाठी शिवनेरी किल्ल्याचा वापर केला गेला.
किल्ल्यावरून आजूबाजूच्या किल्ल्यांवर आणि परिसरावर देखरेख ठेवता येत होती, त्यामुळे स्वराज्य स्थापनेच्या योजनांमध्ये याला मोठे स्थान मिळाले.
किल्ल्यावर अनेक दरवाजे असून ते अत्यंत मजबूत बनवलेले आहेत. यामुळे शत्रूला किल्ला जिंकणे अवघड होते.
इथेच जिजाबाईंच्या मार्गदर्शनाखाली शिवाजी महाराजांनी बालपणात हिंदवी स्वराज्य स्थापनेची प्रेरणा घेतली.
शिवनेरी किल्ला इतिहासप्रेमी व पर्यटकांसाठी आकर्षणाचे ठिकाण आहे. महाराष्ट्राच्या वारशाचे व शिवचरित्राचे प्रतिक म्हणून त्याचे विशेष स्थान आहे.