Manish Jadhav
प्रबळगड हा मराठा साम्राज्यासाठी एक अत्यंत महत्त्वाचा किल्ला होता. या गडाला पूर्वी 'मुरंजन' असे नाव होते.
छत्रपती शिवाजी महाराजांनी 1657 मध्ये हा किल्ला जिंकला आणि त्याला 'प्रबळगड' असे नाव दिले, ज्यामुळे मराठा साम्राज्याची ताकद वाढली.
या किल्ल्यावर आजही कल्याण दरवाजा नावाचा एक महत्त्वाचा दरवाजा आहे. शिवाजी महाराजांनी कल्याणची सुभेदार असलेल्या महिलेला सन्मानाने परत पाठवल्यानंतर तो 'कल्याण दरवाजा' म्हणून ओळखला जाऊ लागला.
या किल्ल्यावर मराठा आणि मुघल यांच्यात अनेकदा संघर्ष झाला. महाराजांनी हा किल्ला जिंकल्यानंतर तो मराठा साम्राज्याच्या संरक्षणासाठी एक महत्त्वाचा लष्करी तळ बनला होता.
प्रबळगड त्याच्या नैसर्गिक संरक्षणासाठी ओळखला जातो. किल्ल्याच्या बाजूच्या उंच कड्यांमुळे शत्रूंना हल्ला करणे खूप कठीण होते. म्हणूनच, हा गड जिंकणे हे मराठा सैन्याचे शौर्य दर्शवते.
गडावर आजही काही अवशेष दिसतात, ज्यात पाण्याची टाकी आणि काही इमारतींचे अवशेष आहेत. हे अवशेष मराठा काळातील बांधकाम शैलीची साक्ष देतात.
प्रबळगड ट्रेकर्ससाठी एक आव्हानात्मक ट्रेक आहे. किल्ल्याच्या शिखरावर जाण्यासाठी डोंगर चढाई करावी लागते. अनेक ट्रेकर्स हा ट्रेक करताना विशेषतः पावसाळ्यात अडचणींचा सामना करतात.
प्रबळगड हा फक्त एक किल्ला नाही, तर तो छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या पराक्रमाची आणि दूरदृष्टीची साक्ष देतो. त्यांनी जिंकलेल्या प्रत्येक किल्ल्याप्रमाणेच प्रबळगडानेही मराठा साम्राज्याची सुरक्षितता आणि प्रतिष्ठा वाढवली.