Sameer Amunekar
औरंगजेबाच्या मृत्यूनंतर (1707 मध्ये) मुघल साम्राज्याच्या ऱ्हासाला सुरुवात झाली.
औरंगजेबाच्या मृत्यूनंतर त्याच्या मुलांमध्ये सत्ता मिळवण्यासाठी संघर्ष सुरू झाला. त्याचा मुलगा बहादुर शाह प्रथम गादीवर बसला, पण त्याची सत्ता कमकुवत होती.
मुघल सम्राटांची सत्ता केवळ कागदावरच उरली होती. अनेक प्रांतांतील सुभेदार, नवाब आणि राजे स्वतंत्रपणे राज्य करू लागले.
सिख, जाट, राजपूत, निजाम, हैदराबादचे नवाब आणि बंगालचे नवाब यांनी स्वतंत्रपणे सत्ता स्थापन केली.
मुघल साम्राज्य दुर्बल झाल्यामुळे युरोपीय वसाहतवाद्यांना (विशेषतः इंग्रज आणि फ्रेंच) भारतात आपला प्रभाव वाढवण्याची संधी मिळाली.
मुघल सम्राट केवळ दिल्ली आणि आसपासच्या भागांपुरते मर्यादित झाले. पुढे 1857 च्या स्वातंत्र्य संग्रामानंतर ब्रिटिशांनी शेवटच्या मुघल बादशाह बहादुर शाह झफरला राजगादीवरून हटवले आणि मुघल साम्राज्याचा पूर्णपणे अंत झाला.