Manish Jadhav
महाराणा प्रताप यांचा जन्म 1540 साली मेवाडच्या राजघराण्यात झाला. ते मेवाडचे महाराणा आणि राजपुतांच्या पराक्रमाचे आणि स्वाभिमानाचे प्रतीक होते. त्यांच्या नेतृत्वाखालील मेवाड राज्याने मुघलांविरुद्ध कडवा संघर्ष केला.
1576 मध्ये महाराणा प्रताप आणि मुघल सम्राट अकबर यांच्यात हळदीघाटीचे प्रसिद्ध युद्ध झाले. हे युद्ध महाराणा प्रताप यांच्या शौर्यासाठी आणि मुघलांविरुद्धच्या त्यांच्या निर्धारासाठी ओळखले जाते. या युद्धात महाराणा प्रताप यांनी कमी सैन्यासह मुघलांच्या बलाढ्य सैन्याला कडवी झुंज दिली.
महाराणा प्रताप यांच्या चेतक नावाच्या घोड्याने या युद्धात असामान्य पराक्रम गाजवला. चेतकने आपल्या स्वामीला सुरक्षित ठेवण्यासाठी आपले प्राण पणाला लावले. जखमी झाल्यानंतरही त्याने महाराणा प्रताप यांना सुरक्षित स्थळी पोहोचवले आणि नंतर त्याचे निधन झाले.
हळदीघाटीच्या युद्धात अकबरच्या सैन्याची संख्या प्रचंड होती. मुघल सैन्याचे नेतृत्व मानसिंह करत होते. त्यांच्याकडे आधुनिक शस्त्रे आणि मोठी साधनसामग्री होती. याच्या तुलनेत महाराणा प्रताप यांच्याकडे खूप कमी सैनिक आणि मर्यादित शस्त्रे होती, तरीही त्यांनी माघार घेतली नाही.
हळदीघाटी हे एक अरुंद खिंड आहे, ज्याची भौगोलिक रचना युद्धासाठी सोयीची नव्हती. या खिंडीतून प्रवेश करताना मुघल सैन्याला अडचणींचा सामना करावा लागला. या भौगोलिक स्थितीचा फायदा महाराणा प्रताप यांना मिळाला, ज्यामुळे ते मोठ्या सैन्याशी प्रभावीपणे लढू शकले.
हळदीघाटीच्या युद्धात कोणत्याही एका पक्षाचा निर्णायक विजय झाला नाही. मुघलांनी रणभूमीवर नियंत्रण मिळवले असले तरी, ते महाराणा प्रताप यांना पकडू शकले नाहीत. महाराणा प्रताप यांनी युद्धानंतरही आपला संघर्ष सुरुच ठेवला.
हळदीघाटीच्या युद्धानंतरही महाराणा प्रताप यांनी कधीही मुघलांचे स्वामित्व स्वीकारले नाही. त्यांनी जंगलात राहून गनिमी काव्याचा वापर केला आणि मुघलांविरुद्ध आपला संघर्ष सुरु ठेवला. त्यांनी मेवाडमधील आपले अनेक किल्ले परत मिळवले.
महाराणा प्रताप हे त्यांच्या स्वाभिमानासाठी आणि स्वातंत्र्यासाठी ओळखले जातात. त्यांनी अकबरसमोर कधीही झुकण्यास नकार दिला. त्यांच्या या संघर्षाने आणि त्यागपूर्ण जीवनाने त्यांना भारतीय इतिहासात एक महान देशभक्त आणि स्वाभिमानाचे प्रतीक म्हणून स्थान दिले.