Manish Jadhav
कुलंगगड हा नाशिक जिल्ह्यातील इगतपुरी तालुक्यात आहे. सह्याद्रीच्या कळसूबाई रांगेत अलंग आणि मदन गडाच्या शेजारी हा किल्ला उभा आहे.
अलंग-मदन-कुलंग (AMK) ट्रेक हा महाराष्ट्रातील सर्वात कठीण ट्रेकमध्ये गणला जातो. कुलंगगडावर फक्त चालत जाता येते, मात्र अलंग आणि मदन गडावर जाण्यासाठी प्रस्तरारोहणाचे तंत्र (Rock Climbing) अवगत असणे आवश्यक आहे.
कुलंगगडाच्या इतिहासाबद्दल फारशी माहिती उपलब्ध नाही. हा किल्ला शिवाजी महाराजांच्या काळात नव्हता. 1760 मध्ये मराठ्यांनी तो जिंकला आणि 1818 मध्ये ब्रिटिशांनी तो ताब्यात घेऊन त्याच्या पायऱ्या सुरुंग लावून उडवल्या.
गडावर अनेक पाहण्यासारखी ठिकाणे आहेत. यात एक मोठी गुहा, पाण्याचे टाके आणि एक महादेवाचे शिवलिंग असलेले मंदिर आहे.
कुलंगच्या घळीमध्ये प्राचीन दुर्गस्थापत्याचा एक उत्कृष्ट नमुना पाहायला मिळतो. येथे धबधब्याचे पाणी अडवण्यासाठी दगडी बंधारे आणि टाकी बांधली आहे, जी आजही चांगल्या स्थितीत आहे.
गडावरुन कळसूबाई शिखर, अलंग, मदन, पारबगड आणि रतनगड यांसारख्या अनेक किल्ल्यांचे विहंगम दृश्य दिसते. मोक्याच्या ठिकाणी असल्याने घाटांवर नजर ठेवणे सोयीचे होते.
कुलंगगडाच्या पायथ्याशी कुरंगवाडी नावाचे गाव आहे. इगतपुरी किंवा कळसूबाईच्या पायथ्याकडून इंदोरेमार्गे आंबेवाडीला येऊन येथून गडाच्या पायथ्याला पोहोचता येते.
अलंग-मदन-कुलंग हा ट्रेक साधारणपणे 2 ते 3 दिवसांत पूर्ण करता येतो. मात्र, केवळ कुलंगगडाचा ट्रेक एका दिवसात पूर्ण करता येतो.