Manish Jadhav
जालौर किल्ला राजस्थानच्या जालौर शहरात सोनगिरी नावाच्या टेकडीवर आहे. हा किल्ला सुकी नदीच्या काठावर असून चारही बाजूंनी वाळवंट आणि पर्वतांनी वेढलेला आहे.
हा किल्ला 8व्या शतकात परमार राजघराण्याने बांधला असावा, असे मानले जाते. नंतर तो चौहान राजघराण्याच्या ताब्यात आला. जालौर किल्ला अनेक मोठ्या युद्धांचा साक्षीदार आहे.
या किल्ल्याला 'सोनगिरी' (Sonagiri) किल्ला असेही म्हणतात, कारण तो सोनगिरी टेकडीवर आहे आणि सूर्यास्ताच्या वेळी त्याचा सोनेरी रंग अधिक आकर्षक दिसतो.
हा किल्ला अभेद्य तटबंदी आणि बुरुजांनी वेढलेला आहे. किल्ल्यात एकूण चार मोठे प्रवेशद्वार आहेत. त्यापैकी मुख्य प्रवेशद्वार सुरज पोल आहे, जे पूर्वेकडे आहे आणि ते सकाळी सूर्यप्रकाशाचे स्वागत करते.
जालौर किल्ल्याच्या आतमध्ये अनेक मंदिरे आणि मशिदी आहेत. यामध्ये जैन तीर्थंकर पार्श्वनाथ, अप्पास्वामी मंदिर आणि माता जोगमाया मंदिर यांचा समावेश आहे.
जालौर किल्ल्याचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे येथील निसर्गरम्य दृश्य. पहाटे सूर्योदयाच्या वेळी आणि संध्याकाळी सूर्यास्ताच्या वेळी किल्ल्याचा रंग सोनेरी होतो, ज्यामुळे त्याचे सौंदर्य अधिक वाढते.
हा किल्ला एका टेकडीवर असल्यामुळे येथे नेहमीच थंड हवा असते. उन्हाळ्याच्या दिवसातही किल्ल्यावर शांत आणि आल्हाददायक वातावरण जाणवते, ज्यामुळे तो एक चांगला पिकनिक स्पॉट बनला आहे.
जालौर किल्ला इतिहास, स्थापत्यकला आणि निसर्ग सौंदर्य यांचा संगम आहे. हा किल्ला राजस्थानच्या इतर प्रसिद्ध किल्ल्यांप्रमाणे जास्त गर्दीचा नसला तरी, शांततेत आणि जवळून इतिहास अनुभवू इच्छिणाऱ्या पर्यटकांसाठी हे एक उत्तम ठिकाण आहे.