आषाढ: परंपरेचा गंध आणि पावसाच्या उत्सवाचा आनंद!

गोमन्तक डिजिटल टीम

चांद्रकाल गणनेतील चौथा महिना गोव्यातील विविध विधी, परंपरा आणि उत्सवांसाठी ओळखला जातो तसेच त्याला धार्मिक सांस्कृतिक जीवनात विशेष महत्त्व लाभलेले आहे.

Ashad festival in goa | Gomantak

आषाढ महिना

चंद्रकाल गणनेतील चौथा महिना म्हणजेच आषाढ महिना ज्याला 'शुची' या नावाने ओळखले जाते.

Ashad festival in goa | Gomantak

'दिव्याची अमावास्या'

देवशयनी गेल्यानंतर आषाढातली अमावास्या चातुर्मासात पहिली असल्यामुळे त्याला 'दिव्याची अमावास्या' असे संबोधले जाते तसेच दीपपूजन ही केले जाते.

Ashad festival in goa | Gomantak

मान्सूनची वृष्टी

ग्रीष्म ऋतूत मान्सूनचा प्रारंभ होतो, पण आषाढात त्याची वृष्टी शिगेला पोहोचते. त्यामुळे नदी, नाले आणि विहिरी भरतात.

Ashad festival in goa | Gomantak

चातुर्मासाचा प्रारंभ

आषाढ शुद्ध एकादशीपासून चातुर्मास सुरू होतो आणि तो कार्तिक शुद्ध एकादशीपर्यंत चालतो.

Ashad festival in goa | Gomantak

आषाढी एकादशी

या दिवशी गोव्यात विविध भक्तिरसपूर्ण कार्यक्रम आणि जत्रोत्सवांचे आयोजन केले जाते. चिखलकाला हा उत्सव माशेल, फोंडा इ. स्थळांवर साजरा केला जातो.

Ashad festival in goa | Gomantak

गुरुपौर्णिमा

आषाढातील पौर्णिमेदिवशी व्यासमुनींची जयंती असते. व्यासांनी भगवद्गीतेसारखे तत्त्वज्ञान दिल्यामुळे गुरुपौर्णिमा साजरी केली जाते.

Ashad festival in goa | Gomantak

'गटारी' अमावास्या

'गटारी' म्हणून कुप्रसिद्ध झालेली अमावास्या खरे तर आपल्या पूर्वजांची कृपा सर्वांवरती व्हावी म्हणून दीपपूजन, गहू आणि तांदूळ दान करण्याला प्राधान्य देते.

Ashad festival in goa | Gomantak

माहेरी जाण्याची परंपरा

'आषाढ पागोळी'साठी नवविवाहिता पूर्वीच्या काळी हक्काने माहेरी राहण्यास जात होत्या ती परंपरा आजसुद्धा जपली जाते. नवविवाहित महिला आषाढात माहेरी एक महिन्यासाठी जातात, ज्यामुळे नवविवाहित जोडप्यांमध्ये एकमेकांपासून दूरगामी संबंध असतात.

Ashad festival in goa | Gomantak

भोजनाची परंपरा

आषाढात शेवटच्या दिवशी वड्या आणि कोंबड्याचा बेत आखला जातो, आणि मसालेदार मांसाहाराचा आनंद घेतला जातो.

Ashad festival in goa | Gomantak

अशी देखील परंपरा

काही ठिकाणी 'भुगूत' हा विधी करण्यासाठी गावकरी गोसावी समाजातल्या काही गटारात आपणाला लोळण्याची अनुमती दिलेली आहे असे मानतात. त्यामुळे ही अमावास्या 'गटारी' म्हणून कुप्रसिद्ध झालेली आहे.

Ashad festival in goa | Gomantak